Serwis GDDKiARuch na drogach krajowych w czasie epidemii

Dokładne pomiary. Co i jak mierzyliśmy? 

Na potrzeby bieżącej analizy danych wykorzystano dane ze stanowisk kontrolnych systemu viaTOLL, ze względu na ich wysoką dokładność, wynikającą z zastosowanej metody detekcji pojazdów. Do analiz wykorzystano dane z 33 stanowisk, zlokalizowanych na drogach zarządzanych przez GDDKiA. 

Wykresy prezentujące tygodniowe wahania ruchu opracowano na podstawie wielkości uśrednionych dla całego okresu analizy. Zestawienie z wielkościami uśrednionymi pozwala bowiem ograniczyć wpływ wartości losowych i nietypowych na wyniki, a tym samym pozwala na lepszą porównywalność danych. 

Kategorie od A do D tworzą łącznie grupę tzw. „pojazdów lekkich”, natomiast kategorie od E do H przypisuje się do grupy „pojazdów ciężkich”. 

Jak wynika z naszych analiz w maju 2019 roku ruch na drogach krajowych był większy. W przypadku aut osobowych to różnica na poziomie 22%. W przypadku ciężarówek spadek był mniejszy na poziomie 4%.

Za to porównując maj i kwiecień z 2020 roku, średni dobowy ruch na drogach krajowych wzrósł w ostatnim miesiącu, w przypadku aut osobowych jest to wzrost aż o pond 50%.

Porównanie średniego dobowego ruchu w maju 2020 r. i maju 2019 r. [poj./dobę]

Porównanie średniego dobowego ruchu w maju 2020 r. i kwietniu 2020 r. [poj./dobę]

Porównanie średniego ruchu pojazdów ogółem. Duże spadki 

Na poniższym wykresie zestawiono średni dobowy ruch (SDR) pojazdów ogółem w maju 2018, 2019 i 2020 roku. SDR w maju 2020 r. był średnio o ok. 19% mniejszy od ruchu rejestrowanego w roku 2019. Widoczny jest znaczny wzrost ruchu w odniesieniu do kwietnia br., gdy ta wartość wynosiła ok. 42%. 

Na poszczególnych stanowiskach, uwzględnionych w analizie, spadki procentowe SDR pojazdów ogółem w maju, w porównaniu do roku 2019 były mniejsze niż w poprzednim miesiącu i wahały się pomiędzy 5% a 35%.

Ruch ciężarowy podobnie jak w latach ubiegłych. Spadki znikome 

Kolejny wykres przedstawia SDR pojazdów ciężkich w maju. Średnia wielkość ruchu ciężkiego w maju, na monitorowanych stanowiskach, była praktycznie taka sama jak w maju 2018 r., natomiast w stosunku do maja 2019 r. była mniejsza o ok. 6%.

W podziale na poszczególne stanowiska zmiany wielkości SDR pojazdów ciężkich w maju 2020 r., w odniesieniu do roku 2019, są mniejsze niż w przypadku pojazdów ogółem. Na kilku stanowiskach odnotowano nawet wzrosty wielkości ruchu ciężkiego. Zmiana ruchu ciężkiego wynosi ok. -5%. 

Poniżej wykresy kołowe z uśrednioną strukturą rodzajową ruchu pojazdów na monitorowanych stanowiskach pomiarowych w poszczególnych latach, w miesiącu maju: 

Pomiędzy rokiem 2018 a 2019 widoczne są nieznaczne zmiany w strukturze rodzajowej ruchu, na który wpływ miał przede wszystkim układ dni wolnych od pracy w maju - mniejszy lub większy ruch ciężki w danym roku. W maju 2020 r. nadal obserwowany jest zmniejszony udział w ruchu samochodów osobowych. Wynosi on ok. 68%, a więc jest ok. 2% mniejszy od obserwowanego w poprzednich latach. Średni udział w ruchu pojazdów ciężarowych wyniósł w maju 2020 r. ok. 18,5%, zbliża się więc do wielkości obserwowanych w maju 2019 r. (ok. 15,6%). 

Tydzień po tygodniu - sprawdziliśmy 

Na poniższych wykresach przedstawiliśmy uśrednione tygodniowe wahania ruchu w maju dla lat uwzględnionych w analizie, a dla roku 2020 dodatkowo w rozbiciu na poszczególne dni tygodnia. Dla lepszej czytelności wykresy pogrupowano w zależności od liczebności poszczególnych kategorii pojazdów. Na wykresach zsumowano uśrednione natężenia ruchu z poszczególnych stanowisk pomiarowych dla danego dnia tygodnia i zachowano tą samą skalę wartości, aby ułatwić ich porównywalność. 

Wahania tygodniowe samochodów osobowych, ciężarowych z naczepą i dostawczych w maju 2018, 2019 i 2020 r. 

Porównując wykresy z uśrednionymi tygodniowymi rozkładami ruchu w maju dla roku 2018 i 2019, widać, że krzywe są bardzo podobne do siebie - oprócz szczytu w piątki można wyodrębnić zwiększony ruch w niedziele. W roku 2020 nie jest widoczny wzrost ruchu w niedziele, ale oprócz ograniczeń w przemieszaniu się spowodowane jest to także innym układem dni wolnych od pracy - krótszą „majówką” w 2020 r. Ruch samochodów osobowych w poszczególne dni tygodnia w maju 2020 r. był średnio o ok. 100-120 tys. poj./dobę mniejszy niż np. w roku 2019. Niemniej jednak widoczna jest stała tendencja rosnąca z każdym kolejnym tygodniem, co potwierdza ostatni wykres. 

W przypadku samochodów ciężarowych z naczepami ruch w maju był o ok. 10-20 tys. poj./dobę mniejszy od tego rejestrowanego w roku 2019. Jak pokazuje ostatni wykres, rozkłady tygodniowe mają praktycznie identyczny kształt krzywych, a zmiany pomiędzy poszczególnymi tygodniami nie są tak wysokie jak w przypadku samochodów osobowych. 

Wahania tygodniowe motocykli, samochodów osobowych z przyczepą, ciężarowych z przyczepą i bez oraz autobusów w maju 2018, 2019 i 2020 r. 

Krzywe przestawiające ruch samochodów ciężarowych dla roku 2018 i 2019 nie są w pełni porównywalne z rokiem 2020 ze względu na inny rozkład dni wolnych od pracy w maju. W przypadku pozostałych kategorii pojazdów rozkłady tygodniowe w poszczególnych latach są podobne, różnią się tylko poziomem natężenia ruchu.   

Ruch wraca do normy 

Jak pokazuje przeprowadzona analiza, wielkości ruchowe stopniowo wracają do wielkości obserwowanych przed wprowadzeniem stanu epidemicznego, co połączone jest z kolejnym znoszeniem ograniczeń. Na poniższych wykresach przedstawiono zmiany w ruchu dla pojazdów ogółem i ciężkich, potwierdzające te obserwacje.  

W ubiegłym tygodniu suma ruchu pojazdów ogółem na monitorowanych stanowiskach była już praktycznie taka sama jak w pierwszym tygodniu marca. To samo dotyczy także ruchu pojazdów ciężkich. Należy przy tym pamiętać, że nadal nie jest to poziom ruchu, jaki powinien być obserwowany w „normalnych warunkach”, w maju. W najbliższych dniach należy spodziewać się kolejnych wzrostów natężenia ruchu, pod warunkiem, że nie wystąpią nowe ogniska choroby i związane z tym przywrócenie ograniczeń w przemieszczaniu się. 

Analizując i przetwarzając dane, zwracamy uwagę na wiele czynników 

Porównując wyniki z latami ubiegłymi, należy mieć na uwadze, że wielkości ruchu pojazdów uzależnione są od wielu czynników w tym: rozwoju ekonomicznego zarówno w kraju jak i za granicą, zmian w sieci drogowej, zmian w opłatach drogowych, warunków pogodowych, układu dni świątecznych w kalendarzu (Wielkanoc: 1 kwietnia 2018, 21 kwietnia 2019, 12 kwietnia 2020), ferii zimowych, imprez lokalnych, dni targowych. Nie bez znaczenia są również okresy dni wolnych od pracy w krajach ościennych. Analizując zmiany ruchu na poszczególnych stanowiskach, należy uwzględniać wszystkie uwarunkowania, które mogą mieć wpływ na wielkość ruchu, a także ewentualne błędy w funkcjonowaniu stanowisk pomiarowych.