GDDKiA bije własne rekordy – więcej niż kiedykolwiek wydała w ciągu jednego roku na inwestycje. Wydatki GDDKiA zostaną w bieżącym roku zrealizowane na poziomie 26,4 mld zł. Imponujące jest także wykorzystanie środków unijnych - tylko do grudnia udało się zrefundować 10 mld zł.
Zgodnie z założeniami otwartych zostało 267,7 km nowych dróg szybkiego ruchu (autostrady: 205,5 km, drogi ekspresowe: 62,2 km). Dzięki oddanym w tym roku ponad 200 km autostrad mamy ich w Polsce prawie 1100 km. Dwa odcinki oddanych w tym roku autostrad powstały w Partnerstwie Publiczno-Prywatnym. Odcinek A1 Grudziądz-Toruń (62km) wybudował Gdańsk Transport Company (GTC), odcinek A2 Nowy – Tomyśl – Świecko (105,9 km) wybudowała Autostrada Wielkopolska S.A.
Udało się przełamać impas na budowie odc. A i C autostrady A2 Stryków – Konotopa. Obecnie prace toczą się tam 7 dni w tygodniu 24 godziny na dobę a wyjątkowo szybkie tempo robót budowlanych pozwoli, już za siedem miesięcy, połączyć Warszawę z zachodnią Europą. Jeszcze w tym roku do ruchu zostanie oddanych ponad 8 km odcinek autostrady A1 Gliwice – Maciejów oraz obwodnica Kocka i Woli Skromowskiej (7,9 km) w ciągu drogi S19.
Jednocześnie trwają prace modernizacyjne, podnoszące bezpieczeństwo ruchu drogowego, na istniejącej sieci drogowej. Wydatki związane z zarządzaniem infrastrukturą wyniosły w tym roku 1 859,9 mln zł. Ponadto, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/96/WE w sprawie zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej, projekty dróg krajowych były poddawane procedurze Oceny BRD i Audytu BRD.
W ciągu zaledwie 8 miesięcy, został wybudowany i wdrożony Elektroniczny System Poboru Opłat, który od lipca zasila Krajowy Fundusz Drogowy, w wysokości zgodnej z założeniami.. Tylko w ciągu pierwszych pięciu miesięcy działania systemu przychody do KFD wyniosły ponad 345 mln zł. Sumę tę powiększą utracone korzyści Skarbu Państwa, wyrównane przez wykonawcę systemu, firmę Kapsch. Utracone korzyści wynikające z początkowej nieszczelności systemu zostaną wyrównane, po porównaniu przychodów z pierwszych trzech miesięcy działania systemu do kolejnych, w których system był szczelny. Pieniądze uzyskane przez viaTOLL są przeznaczane na budowę i modernizację dróg. Przychody generowane są także przez Miejsca Obsługi Podróżnych. Wzdłuż autostrad działa ich już 17, kolejnych 8 usytuowanych jest przy drogach ekspresowych. MOP-y usytuowane przy autostradach przyniosły 100 340 851,5 zł przychodu, dodatkowe 980 000,0 zł to przychód z MOP-ów przy drogach ekspresowych.
Choć 2011 był rokiem wyjątkowym, nie udało się jednak uniknąć problemów. Jednym z nich było chwilowe wielokrotne naliczanie opłat niektórym użytkownikom systemu ViaToll. Błąd zdarzył się w początkowym okresie działania systemu. W wyniku nieprawidłowo naliczonej opłaty około 87 000 (ok. 13%) użytkowników systemu, będących właścicielami 212 000 pojazdów, zostało obciążonych opłatami zawyżonymi w kwocie 5 051 356,34 zł. Wykonawca zwrócił użytkownikom bezpodstawnie pobrane opłaty wraz z odsetkami (80 823,63 pln).
Dodatkowo GDDKiA zobowiązała wykonawcę do współpracy z Główną Inspekcją Transportu Drogowego tak, by użytkownicy nie byli karani administracyjne, a w przypadku kar już nałożonych – aby zostały one przez GITD uchylone. Obecnie system działa prawidłowo a jego funkcjonowanie jest na bieżąco kontrolowane. Według stanu z początku grudnia, liczba pojazdów zarejestrowanych w systemie przekroczyła 640 tysięcy, a liczba operacji dokonywanych każdego dnia - 1,1 miliona.
W wyniku kryzysu finansowego zmniejszono kwoty przeznaczone na realizacje nowych inwestycji w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych- w lutym br. konieczne było unieważnienie 15 postępowań przetargowych, w tym 12 na roboty i 3 na nadzór nad robotami a także odstąpienie od jednej umowy na nadzór. Wśród postępowań na roboty były to m.in. inwestycje na odcinkach: A18 Olszyna – Golnice (jezdnia południowa) o łącznej długości ponad 70 km, S7 Gdańsk - Elbląg odc. Koszwały – Elbląg 41,5 km, S7 Jędrzejów – granica województwa Świętokrzyskiego ponad 20 km.
W rezultacie, w 2011 roku nie podpisano planowanych umów na budowę 226,4 km dróg, w tym 70,9 km autostrad, 155,5 km dróg ekspresowych. A 24,5 km to przebudowy i remonty.
Wiadomo już, że do czerwca 2012 r., a więc do mistrzostw Euro, nie uda się zapewnić pełnej przejezdności autostrady A1 na odcinku Kowal – Czerniewice oraz autostrady A4 na odcinkach Tarnów – Korczowa i Bochnia – Wierzchosławice. Zagrożenie uzyskania przejezdności występuje także na odcinkach A1 Kowal – Stryków, Świerklany – Gorzyczki oraz A4 Wierzchosławice – Krzyż. Pozostałe odcinki są realizowane zgodnie z planem.
Środki unijne
GDDKiA wyjątkowo sprawnie wykorzystuje środki unijne – jesteśmy pod tym względem liderem, największym beneficjentem programów unijnych w Polsce. Spośród przyznanych Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad 10,1 mld euro na inwestycje w latach 2007 – 2013 zostały podpisane umowy na wydanie ok. 95 proc. środków. Od 1 stycznia 2007 roku Komisja Europejska przekazała nam za zrealizowane inwestycje ok. 12,2 mld zł. Zakładamy, że do końca 2011 roku wykorzystanie środków unijnych osiągnie poziom 18 mld zł (refundacja z KE) .
GDDKiA złożyła do grudnia 2011 40 wniosków o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) na kwotę ponad 71 mld zł. Ponad 60 mld zł to kwota, na jaką podpisano 38 umów o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ). Komisja Europejska zrefundowała już ponad 12,2 mld zł – 30,5 % wszystkich zaplanowanych dochodów budżetu państwa, pochodzących z refundacji projektów realizowanych przez GDDKiA. Wnioski o dofinansowanie planowane do złożenia do 10 września 2012 r. zapewnią wykorzystanie ponad 70% środków z puli funduszy unijnych przeznaczonych dla GDDKiA. Plan refundacji na 2012 r. zakłada osiągnięcie poziomu około 10,5 mld zł.
Inwestycje w realizacji
W budowie i przebudowie jest obecnie 1323 kilometrów dróg krajowych. Trwają prace przy budowie 580 km autostrad, 743 km dróg ekspresowych i obwodnic. W ramach PBDK na lata 2011-2015 realizowana jest także przebudowa 615 km istniejącej sieci drogowej. Budowanych jest 28 odcinków autostrad (m.in. A1, A2, A4, 43 odcinki dróg ekspresowych (m.in. S1, S2, S3, S5, S6, S7, S8, S11, S14, S17, S19, S69, S74 oraz 12 obwodnic (m.in. Miękowa DK3; Jarosławia DK4; Łęknicy na DK12; Żyrardowa na DK50; Opoczna na DK 12; Pabianic DK14; Olecka DK65; Jędrzejowa na DK78; Ełku w ciągu DK16 i DK65; Frampola na DK74; Hrubieszowa DK74; Leżajska na DK77.)
W 2011 roku zawarto umowy na budowę m.in. :
- obwodnicy Frampola na drodze Nr 74
- drogi S-17 Kurów - Lublin – Piaski odcinek: Kurów (S12, w.Sielce) - w. Bogucin"
- obwodnicy Augustowa łącznie z przebudową ul. Kardynała Wyszyńskiego na drodze Nr 8 odcinek: Obwodnica Augustowa przez m. Raczki (Projektuj i Buduj)
- przebudowę drogi nr 16 Olsztyn-Augustów wraz z obwodnicą Olsztyna odcinek: Biskupiec - Borki Wielkie"
- drogi S-17 Kurów - Lublin – Piaski odcinek: w.Bogucin - w.Dąbrowica
- drogi S-3 Gorzów Wielkopolski - Nowa Sól odcinek: Gorzów Wielkp. (dk nr 3, w. Gorzów Południe) z wezłem - Międzyrzecz (dk nr 3, w. Północ) odc. 2
- drogi S-3 Gorzów Wielkopolski - Nowa Sól odcinek: Gorzów Wielkp. (dk nr 3, w. Gorzów Południe) z węzłem - Międzyrzecz (dk nr 3, w. Północ) odc. 1/3
- I etapu obwodnicy miasta Leżajsk w ciągu DK nr 77 Lipnik – Przemyśl odcinek od km ok. 94+968 do km ok. 99+067
- drogi S-8 na odc. w. Walichnowy – Łódź odcinek: w. ""Walichnowy""
- obwodnicy Hrubieszowa na drodze Nr 74
- węzła ""Tczewska"" wraz z przebudową autostrady A6 na odcinku od Kijewa do węzła "Rzęśnica"" odcinek: Kijewo - Tczewska
- kontynuację budowy autostrady A4 Kraków - Tarnów na odcinku Brzesko - Wierzchosławice
- drogi S-8 na odc. w. Walichnowy – Łódź odcinek: w. ""Łask"" - w. ""Róża"" i w. "Dobroń"" - w."Róża"
- drogi S-8 na odc. w. Walichnowy – Łódź odcinek: w. ""Róża"" - w. ""Wrocław""
- drogi S-8 na odc. w. Walichnowy – Łódź odcinek: w. ""Wrocław""
- drogi S-17 Kurów - Lublin – Piaski odcinek: w.Dąbrowica - w.Lubartów
- drogi S-17 Kurów - Lublin – Piaski odcinek: w.Lubartów - w.Witosa
Wartość inwestycji, na które zostały zawarte umowy to 8 048 987 228,04 złotych brutto.
W trakcie procedury jest obecnie 15 postępowań przetargowych na roboty budowlane dla inwestycji w ramach PBDK 2011-2015, zarówno z Załącznika 1 jak i 1a.
W ostatnich dniach - 6 grudnia 2011 r. - został ogłoszony przetarg na przebudowę trasy S-8 pomiędzy węzłami Powązkowska i Modlińska w Warszawie wraz z modernizacją mostu Grota - Roweckiego. Tego samego dnia zakończyła się procedura przetargowa na budowę blisko 67-kilometrowego odcinka drogi ekspresowej S17 od węzła Sielce k/Kurowa do początku obwodnicy Piask. Dzięki podpisanej umowie może więc ruszyć budowa obwodnicy Lublina.
Konsekwentnie realizowany jest kompleksowy nadzór techniczny nad prowadzonymi przez GDDKiA inwestycjami. Celem nadrzędnym jest realizacja zadań w dbałości o najwyższą jakość i terminowość wykonania. Wprowadzony w 2010 roku laboratoryjny system zarządzania jakością przynosi rezultaty - liczba wyników niezgodnych z wymaganiami zmalała z 39% do zaledwie 16% mimo, że liczba badan wykonywanych w każdym miesiącu wzrosła ponad dwudziestokrotnie - z 240 do 6600. W 2011 roku GDDKiA stworzyła wzorcowy Program Funkcjonalno-Użytkowy (PFU) i rozpoczęła proces Akredytacji laboratoriów drogowych. W 2011 roku rozpoczęliśmy też opracowanie Wzorcowych Specyfikacji Technicznych dotyczących budowy dróg i mostów.
Wśród zadań, do których było w tym roku najwięcej zastrzeżeń jakościowych, są m.in.:
A-2- Autostradowa Obwodnica Mińska Mazowieckiego
S-7- Południowa Obwodnica Gdańska
S-7 Olsztynek – Nidzica
Z kolei najmniej zastrzeżeń było do:
S-69 Płn-Wsch Obwodnica Bielska – Białej
A-1 węzeł Stryków
S-7 Obwodnica Kielc.
Współpraca z wykonawcami
Trwają robocze rozmowy z przedstawicielami Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa, Polskim Związkiem Pracodawców Budownictwa oraz z Lewiatanem. Rozmowy dotyczą zmian w umowach na roboty drogowe uwzględniających doświadczenia ostatnich trzech lat. Chodzi np. o odnowioną płatność za materiały, rezygnację z kar za kamień milowy jeżeli kontrakt zostanie zakończony w terminie czy możliwości wprowadzenia zaliczek na kontrakty. Część z tych postulatów już jest wprowadzona w życie na nowych kontraktach,.
Zarządzanie istniejącą siecią drogową
Wydatki związane z zarządzaniem infrastrukturą wyniosły w tym roku 1 859,9 mln zł.
Poprawa bezpieczeństwa na istniejącej sieci drogowej realizowana była poprzez:
1. Bieżące utrzymanie sieci drogowej
2. Przebudowy dróg
3. Przebudowy przejść granicznych
4. Remonty dróg i mostów
5. Wzmocnienia mostów
6. System ważenia pojazdów
7. Likwidację skutków powodzi z 2010 roku
W 2011 r, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/96/WE
w sprawie zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej, projekty dróg krajowych poddawane były procedurze Oceny BRD i Audytu BRD.
Liczba wszystkich Ocen BRD na drogach krajowych: 3
Liczba Ocen BRD na sieci TEN – T: 2
Liczba wszystkich Audytów BRD na sieci dróg krajowych: 112
Liczba Audytów BRD na sieci TEN-T: 59.
W 2011 roku po raz pierwszy wprowadzono model utrzymania, tzw. „Utrzymaj standard” na drodze krajowej nr S3 na obszarze województwa zachodniopomorskiego i lubuskiego na długości 81,6 km oraz na Autostradowej Obwodnicy Wrocławia (AOW) na długości 34,5 km. W 2012 roku zostanie wprowadzony na A-4 i S19 w województwie podkarpackim; na A-1 w woj. kujawsko-pomorskim; na S8, A-1 i A-2 w województwie łódzkim; na A-2, S8 i S2 w województwie mazowieckim.
GDDKiA podpisała umowę z Instytutem Badawczym Dróg i Mostów na „Opracowanie kompleksowego Systemu Diagnostyki Stanu Technicznego Nawierzchni dróg krajowych”.
Instytut opracuje metodykę diagnostyki stanu nawierzchni, która będzie spełniała wymagania nowoczesnego zarządzania infrastrukturą drogową i odpowiadała uwarunkowaniom administracji dróg krajowych i autostrad w Polsce.
