Dzisiaj tj. 20 lipca 2016 r., przed Światowymi Dniami Młodzieży, oddany do ruchu został ponad 41-kilometrowy odcinek autostrady A4 Rzeszów-Jarosław łączący węzły: Rzeszów Wschód (A4/S19) i Jarosław Zachód (A4/DK94). To ostatni odcinek autostrady A4 oddany do ruchu w naszym kraju co oznacza, że najdłuższa w Polsce, bo licząca 672 km autostrada, jest przejezdna na całym przebiegu. Jest także pierwszą autostradą w naszym kraju prowadzącą od granicy do granicy kraju, zapewniając płynne skomunikowanie na linii wschód-zachód oraz autostradowe połączenie Niemiec, Czech
i Ukrainy przez Polskę.
Dzięki dużemu zaangażowaniu Wykonawcy tego odcinka A4 czyli Konsorcjum firm: Budimex S.A. (lider) i Strabag Sp. z o.o., z trzech przewidywanych utrudnień udało się zmniejszyć ich liczbę tylko do jednego o dł. ok. 2 km, gdzie ruch pojazdów będzie się odbywał po jednej jezdni w obu kierunkach. Podyktowane jest to koniecznością zakończenia programu naprawczego obejmującego naprawę wiaduktu autostradowego (WA9) zlokalizowanego nad linią kolejową.
Oddanie do ruchu ciągu głównego autostrady bez utrudnień planowane jest na 31.08.2016 r. Do wykonania pozostaną wówczas jeszcze prace poza korpusem autostrady i związane z terenem przyległym do autostrady czyli drogi serwisowe, zbiorniki retencyjne, infrastruktura wyposażenia pasa drogowego i zieleń. Roboty te nie będą jednak miały wpływu na ruch na A4.
Zakończenie wszystkich prac planowane jest na 20.10.2016 r.
Znaczenie dla ruchu lokalnego, transportu krajowego i międzynarodowego
Ten ponad 41-kilometrowy fragment autostrady A4 ma ogromne znaczenie nie tylko dla społeczności lokalnej i kierowców jadących tranzytem na osi wschód-zachód ale także może znacząco wpływać na rozwój gospodarki Podkarpacia i całego kraju. Nie tylko rozszerza sieć autostrad w Polsce i zwiększa przepustowość oraz prędkości ruchu tranzytowego w III korytarzu ponadeuropejskim, ale przede wszystkim:
oszczędność paliwa. Podróż z Rzeszowa do Jarosławia będzie krótsza o ponad 30 min.;
Zakres inwestycji
Przedmiotowy odcinek autostrady A4 przebiega przez powiat rzeszowski (gminy Trzebownisko, Krasne), powiat łańcucki (gmina Czarna, miasto Łańcut, gmina Białobrzegi) i powiat przeworski (gminy Przeworsk, Tryńcza, miasto Przeworsk). Pod względem zagospodarowania są to tereny użytkowane rolniczo (w przeważającej części grunty orne), a także nieużytki i skupiska zwartej zabudowy wiejskiej jednorodzinnej oraz zagrodowej.
Inwestycja obejmowała m.in.:
1. budowę 41,2 km autostrady o przekroju poprzecznym 2 x 2 pasy ruchu + pasy awaryjne i parametrach technicznych drogi klasy A;
2. budowę węzłów autostradowych: Łańcut, Przeworsk, Jarosław Zachód
3. budowę dróg serwisowych, dojazdowych, technologicznych;
4. budowę 78 obiektów inżynierskich:
- 14 szt. stanowią obiekty mostowe nad autostradą (WD),
- 20 szt. obiektów stanowią obiekty w ciągu autostrady (WA i MA),
- 41 szt. przepusty i przepusty z funkcją przejścia dla zwierząt,
- 3 szt. przejść gospodarczych
5. budowę miejsc obsługi podróżnych typu I, II, III: ŁUKAWIEC, PALIKÓWKA, BUDY, MŁYNISKA,
6. budowę obwodu utrzymania autostrady (OUA) na węźle Jarosław Zachód
Wyzwania na budowie A4 Rzeszów-Jarosław
Wyzwaniem podczas budowy okazał się czas, jaki był przeznaczony realizację programów naprawczych, specyfika terenu, przez który przebiega trasa oraz stan wykonanych robót przez I Wykonawcę. Inwestycja wymagała opracowania i wdrożenia wielu programów naprawczych pozwalających na ukończenie budowy z sukcesem. Przeprowadzono specjalistyczne badania obciążeń nasypów. Na terenie, przez który przebiega autostrada, zastosowano kilka tysięcy reperów, których zadaniem jest stałe monitorowanie podłoża nasypu. Na odcinku 15 km (łącznie na odcinku STRABAG i Budimex) nasypy zabezpieczono materacami gabionowymi o gr. 0,3 m, co ma zabezpieczyć skarpy nasypów nawet przed występowaniem tzw. stuletniej wody.
W zakresie robót mostowych największego kunsztu wymagały dwa obiekty - wiadukty nad czynnymi liniami kolejowymi WA4 i WA9. Konstrukcja obu obiektów została wzmocniona przez wbudowanie dodatkowo około tysiąca ton stali konstrukcyjnej. Technologia robót przewidywała podniesienie każdego przęsła wiaduktów i po wykonaniu wzmocnienia ponowne opuszczenie na łożyska.
Zakres koniecznych do wykonania prac naprawczych stwierdzony przez nowego Wykonawcę spowodował konieczność przesunięcia terminu oddania tego odcinka A4 do użytku z 15.05.2016r. na 20.07.2016r. a także konieczność zwiększenia maksymalnej wartości zobowiązania w umowie na budowę z kwoty brutto 769 860 961,23 zł do kwoty 985 709 828,88 zł.
W trosce o komfort i środowisko
Na całym odcinku autostrady zbudowało system odwodnienia terenu (rowy drogowe, kanalizację deszczową, urządzenia oczyszczające wody opadowe z jezdni autostrady), urządzenia ochrony środowiska i przepusty ekologiczne, nasadzono zieleń ochronną, szczelny system odprowadzenia wód opadowych, zbiorniki retencyjne, przejścia dla zwierząt oraz postawiono ekrany akustyczne. Dla przykładu, na odcinku 20 km, za który bezpośrednio odpowiadał Strabag Sp. z o.o., ekranów wybudowano 326 mb (652 mkw.), a ekranów przeciwolśnieniowych 2052 m ( 4515 mkw.).
Odstąpienie od umowy z I Wykonawcą
23.09.2010 r. GDDKiA podpisała umowę na budowę najdłuższego odcinka autostrady A4 na Podkarpaciu od W. Rzeszów Wschód do W. Jarosław Zachód z Konsorcjum firm: Polimex Mostostal S.A. (lider) i DOPRASTAV a.s. 14 stycznia 2014 r. odstąpiono od umowy z Konsorcjum. Bezpośrednim
i decydującym powodem był brak płynności finansowej Wykonawcy i zatory płatnicze z partnerami (podwykonawcy, usługodawcy, dostawcy) oraz nie wywiązywanie się konsorcjum z zapisów kontraktowych skutkiem czego były duże opóźnienia w realizacji kontraktu. Na dzień odstąpienia od umowy zaawansowanie rzeczowe wynosiło 69%, natomiast upływ czasu 105%. Koniecznym więc stało się wyłonienie nowego Wykonawcy, który dokończy budowę. Przeprowadzono inwentaryzację wykonanych robót przez dotychczasowego Wykonawcę, przygotowano dokumenty niezbędne do ogłoszenia przetargu i 14.02.2014 r. czyli już miesiąc po odstąpieniu od umowy z I Wykonawcą, ogłoszono nowy przetarg. 16.09.2014 r. podpisano umowę z nowym Wykonawcą na kontynuowanie budowy tego odcinka A4, konsorcjum firm: Budimex S.A. (lider) i Strabag Sp. z o.o.
Podsumowanie
Warto podkreślić, że wybudowanie autostrady to zwieńczenie wieloletnich zabiegów wielu osób pracujących w ministerstwach, GDDKiA, urzędach państwowych, instytucjach i samorządach wszystkich szczebli. Zarówno na etapie przygotowania jak i budowy, niezbędna była współpraca ze starostwami, urzędami gmin oraz instytucjami: Podkarpackim Urzędem Wojewódzkim, Urzędem Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego, Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska, Wojewódzkim Inspektoratem Nadzoru Budowlanego, Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska, Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej, Komendą Wojewódzką Policji, Komendą Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej, Inspekcją Transportu Drogowego czy Bieszczadzkim Oddziałem Straży Granicznej.
Oddanie do użytku odcinka A4 pod węzła Rzeszów Wschód do węzła Jarosław Zachód kończy budowę najdłuższej autostrady w Polsce. Aby można było udostępnić jej ostatni odcinek do ruchu, konieczne było wydanie przez Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego (WINB), 110 decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Dobra współpraca na linii GDDKiA, Wykonawca i WINB pozwoliły na udostępnienie A4 do ruchu przed Światowymi Dniami Młodzieży.
Autostrada A4 na Podkarpaciu o długości 167 km posiada w swoim zakresie 13 węzłów autostradowych co przekłada się średnio na węzeł zlokalizowany co 14 km. Na podkarpackim odcinku A4 znajdują się 4 Obwody Utrzymania Autostrady (OUA) zlokalizowane kolejno na węźle Dębica Zachód, Rzeszów Zachód, Jarosław Zachód i Przemyśl oraz 8 par Miejsc Obsługi Podróżnych (MOP), z czego 5 aktualnie w użytkowaniu (I kat.). Kierowcy jadąc autostradą A4 od gr. woj. małopolskiego i podkarpackiego do granicy państwa w Korczowej, przejadą ten odcinek w ok. 1,5 godz.
……………………………………………………………………………………………………………
KALENDARIUM:
Podpisanie umowy z I wykonawcą: 23.09.2010
Data odstąpienia od umowy z I wykonawcą: 14.01.2014
Data ogłoszenia przetargu na II wykonawcę 14.02.2014
Podpisanie umowy z II wykonawcą: 16.09.2014
Oddanie do ruchu: 20.07.2016
Zakończenie wszystkich prac: 20.10.2016
A4 RZESZÓW-JAROSŁAW W LICZBACH
W szczytowym okresie realizacji Kontynuacji Budowy przez konsorcjum przy robotach zaangażowanych było ok. 600 pracowników fizycznych, operatorów, kierowców, ok. 190 pracowników dozoru technicznego oraz ok. 350 jednostek sprzętowych (wraz z operatorami). Powierzchnia autostrady (647 ha) odpowiada powierzchni ok. 774 boisk piłkarskich a nasyp trasy głównej wynoszący 8 000 000 m3 (w tym w ramach Kontynuacji Budowy ok. 500 000 m3) to ok. 560 000 samochodów wypełnionych materiałem nasypowym, które ustawione jeden za drugim utworzyłyby kolejkę o łącznej długości ok. 7 600 km.