W zeszłym roku obiekt wpisany zostały do ewidencji zabytków jako stanowisko archeologiczne co w zestawieniu z faktem jego położenia – kolizji z pasem budowy S5 (odcinek 7) - spowodowało konieczność zastosowania metod eksploracji typowych dla badań archeologicznych. Pierwotne założenia dotyczące spodziewanej liczby pochówków zostały wielokrotnie przekroczone.
Na terenie lasu znajdowało się zaledwie kilkanaście zniszczonych nagrobków. Finalnie po wykarczowaniu lasu i w trakcie prowadzonych badań na zaledwie 0,2 ha odkryto prawie 300 grobów. Wszystkie obiekty w tym groby zostały skrupulatnie zadokumentowane na powierzchni po czym nastąpiła faza eksploracji.
Ciekawym odkryciem był grób poczmistrza z czasów pruskich. W mogile znaleziono ułożone rzędem guziki munduru pocztowego, na których znajdowało się przedstawienie trąbki oraz pruski orzełek. W licznych grobach znaleziono też skromne ozdoby i resztki naczyń z tamtego okresu. Na badanym terenie napotkano dużą ilość grobów dziecięcych (prawie 50% wszystkich pochówków).
Teren cmentarza: przed badaniami (kliknij aby powiększyć) / po wycince drzew / w trakcie badań archeologicznych
Poza bieżącą dokumentacją szczątki ludzkie zostały wyjęte pod nadzorem antropologa, którego kolejne zadanie polegać będzie na wykonaniu szczegółowych analiza antropologicznych. Dzięki tym badania będziemy mogli więcej dowiedzieć się o społeczności zamieszkującej te okolice w XIX w. bo na taki okres można wstępnie datować to stanowisko. W trakcie specjalistycznych analiz , które potrwają co najmniej rok, dowiemy się więcej o długości życia mieszkańców Łazisk i okolic, nękających ich chorobach, zamożności, lokalnych zależnościach rodzinno-społecznych. Być może uda się zidentyfikować też konkretne osoby, co byłoby dodatkową wartością wyniesioną z przedsięwzięcia.
Po etapie badań gabinetowych, zgodnie z zaleceniem konserwatorskim i uzgodnieniami z gminą ewangelicką szczątki ludzkie z cmentarza w łaziskach zostaną pochowane na cmentarzu ewangelickim w Bydgoszczy.
