Odkrycie

W trakcie robót budowlanych przy rozbudowie drogi krajowej nr 8 na odcinku w. Paszków – Przeszkoda do parametrów drogi ekspresowej nadzór archeologiczny odkrył szczątki ludzkie na posesji kościoła pw. Św. Klemensa w Nadarzynie. Wezwany został Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków , który to nakazał inwestorowi  - GDDKiA O/Warszawa przeprowadzenie w tym miejscu archeologicznych badań wykopaliskowych z ekshumacją oraz pochówek znalezionych szczątków.

Badania

W okresie od 18.07.2017 do 5.09.2017,  na obszarze ok. 20 arów, wykonywane były badania, które zlecił i sfinansował Oddział w Warszawie GDDKiA.

Badania terenowe prowadzono pod nadzorem Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Narodowego Instytutu Dziedzictwa i Inwestora.

W ich trakcie odkryto, ekshumowano i zabezpieczono szczątki ok. 3000 osób. Wstępnie szacuje się, ze badany fragment cmentarza przykościelnego funkcjonował w od XVII do początku XIX. Szczątki ludzkie (szkielety, kości, fragmenty kości) znajdowane były pojedynczych grobach jak również skupiskach bezładnie złożonych kości. W związku z kilkoma fazami użytkowania wiele grobów było wkopywanych we wcześniejsze.

Odhumusowanie terenu prowadzono ręcznie. Eksploracja grobów oraz ekshumacja szczątków ludzkich były prowadzone przy stałej obecności   archeologów i antropologów. Zgodnie z zasadami wykonywano na bieżąco dokumentacje rysunkową i fotograficzną oraz opisową badanych obiektów i zabytków. Wydobyte szczątki ludzkie po oczyszczeniu i zbadaniu były układane w specjalnie przygotowanych skrzyniach i przechowywane w chłodni miejscowego zakładu pogrzebowego.

Podczas badań znaleziono  liczne elementy wyposażenia grobowego. Między innymi kilkadziesiąt monet, koraliki z naszyjników i kolii, obrączkę, klucz, fragmenty tkanin obiciowych z trumien, dewocjonalia w postaci medalików z wizerunkiem Matki Boskiej a także kilka, bardzo ciekawych niewielkich portretów trumiennych na blasze.

 

Pochówek

Wszystkie szczątki ludzkie, dzięki przychylności proboszcza parafii pw. Św. Klemensa, księdza kanonika Andrzeja Wieczorka, zostały przeniesione i pochowane po nabożeństwie żałobnym w kaplicy na cmentarzu parafialnym w Nadarzynie w dniu 22.09.2017. W niedzielę 24.09.2017 została odprawiona Msza Św. w intencji pochowanych osób.

 

Opracowanie naukowe

Po zakończeniu badań terenowych ich wykonawca przystąpił do pracy nad opracowaniem naukowym badań, szczątków ludzkich i zabytków przy udziale archeologów, antropologów i historyków.