W odpowiedzi na potrzeby nowego środka komunikacji z inicjatywy francuskiego Ministra Robót Publicznych Louisa Barthou zwołano w Paryżu w 1908 roku I Światowy Kongres Drogowy (ŚKD), którego celem statutowym stało się tworzenie warunków dla postępu technicznego w budowie, wyposażaniu i utrzymaniu dróg oraz rozwoju sieci drogowej na świecie. Uczestniczyło w nim ponad 2000 delegatów i wystawców z 33 krajów z całego świata.
Ogromne zainteresowanie Kongresem skłoniło do powołania w 1909 roku, organu do organizacji kolejnych tego typu spotkań, Międzynarodowego Stałego Stowarzyszenia Kongresów Drogowych (Permanent International Association of Road Congresses – PIARC). Pierwsze kongresy drogowe skupiały się głównie wokół takich tematów jak budowa i utrzymanie dróg oraz ruch i organizacja ruchu drogowego. A zaczęło się od… powszechnego kurzu wznoszonego przez coraz szybciej poruszające się samochody po drogach, które do takiego ruchu nie były przystosowane. Skuteczne rozwiązania udało się wskazać dzięki wymianie doświadczeń w opracowywaniu mieszanek smoły i bitumu oraz technik ich aplikacji na powierzchnie starych i nowo budowanych dróg. Innym istotnym problemem stała się standaryzacja przepisów ruchu drogowego oraz sygnalizacji i informowania kierowców o zagrożeniach na drogach. To właśnie w Paryżu wprowadzono pierwsze międzynarodowe znaki drogowe.
Kolejnym ważnym zagadnieniem, który należało usystematyzować był komunikacyjny chaos dużych miast gdzie ruch pieszy, konny, szynowy oraz samochodowy konkurował o palmę pierwszeństwa na drodze. To właśnie na zagadnieniach ruchu w dużych miastach miał koncentrować się planowany na 1916 rok kongres w Monachium, który z powodu I wojny światowej nie odbył się. Wojna wywarła wpływ na kolejny kongres, który odbył się w 1923 roku w Sewilli. Doświadczenia wojenne uświadomiły drogowcom znaczenie strategiczne i militarne dróg kołowych oraz skalę problemów, które trzeba rozwiązać by umożliwić przemieszczanie się drogami tysięcy pojazdów 24 godziny na dobę. Kolejny Kongres w Mediolanie z 1926 roku, został zdominowany przez zagadnienia wokół niezależnych, szybkich dróg dla samochodów i ciężarówek z całym zapleczem dla podróżujących.
Do debaty przyczynił się, nowo otwarty w 1924 roku, 80 km odcinek takiej drogi pomiędzy Mediolanem a Varese, zbudowanej z prywatnej inicjatywy ale przy poparciu rządu włoskiego - pierwszej na świecie autostrady. Do wybuchu II wojny światowej odbyły się jeszcze trzy ŚKD: w 1930 roku w Waszyngtonie, w 1934 roku w Monachium – zdominowany przez nazistowską propagandę oraz w 1938 roku w Hadze w cieniu aneksji Austrii i wystąpienia Włoch z Ligii Narodów. II wojna światowa przerwała na 13 lat międzynarodowe spotkania drogowców. Po wojnie po raz pierwszy członkowie kongresu spotkali się w Lizbonie w 1951 roku i kontynuując przedwojenna tradycję obrady Kongresu odbywają się regularnie co 4 lata. Wyjątek stanowił kongres w Rzymie w 1964 roku, który zwołano w miejsce, przełożonego ze względu na sytuacje polityczną, planowanego w Deli na rok 1963. Ostatni ŚKD miał miejsce w 2015 roku w Seulu, a kolejny planowany jest w 2019 roku w Abu Dhabi.
Czym był Kongres w Gdańsku?
Jako uzupełnienie Światowych Kongresów Drogowych, PIARC organizuje od 1969 roku, także co cztery lata, międzynarodowy kongres poświęcony zimowym utrzymywaniu dróg.
Międzynarodowe Zimowe Kongresy Drogowe to światowej klasy konferencje skupiające ekspertów od zimowych dróg z całego świata.
Te międzynarodowe konferencje promują dzielenie się wiedzą na temat zimowych problemów drogowych między krajami, które doświadczają zróżnicowanego klimatu.
Polacy uczestniczący w Światowych Kongresach Drogowych
Polscy drogowcy, technicy, chemicy, przedsiębiorcy od samego uczestniczyli w Światowych Kongresach Drogowych. Mimo iż Polski nie było na mapie świata do roku 1918, ślady członkostwa Polaków są w sprawozdaniach z obrad pierwszych ŚKD. W sprawozdaniu z I kongresu z 1908 roku w Paryżu na liście członków wymieniono takie osoby jak (pisownia oryginalna) w składzie Rosji;
- Nestorowicz (M. W), Ingenieur des Voies de Communication, Konin, Gouvernement de Kalich (Melchior Władysław Nestorowicz (ur. 12 stycznia 1880 w Siedlcach, zm. 1 września 1939 w Krynicy) – polski specjalista w dziedzinie budowy i utrzymania dróg bitych, organizator administracji drogowej w Polsce, profesor Politechniki Warszawskiej, dziekan Wydziału Inżynierii Politechniki Warszawskiej)
- Zborovski (Joseph), Ingenieur des Voies de Communication, 14, rue Bracka, Varsovie (Zborowski Józef (1859 – po 1915) – organizator i dyrektor klinkierni rządowej w Zamościu, zaginął w 1915 roku w Petersburgu)
- Kowalski (Jean), Ingénieur des Voies de Communication, Lowicz (Gouvernement de Varsovie)
w składzie Austrii:
- Adamczyk (Ladislas), K. K. Baurat der Statthalterei für Galizien, rue Kurkowa, Lemberg (Władysław Adamczyk (ur. przed 1865, zm. 15 czerwca 1915 w Białej), polski inżynier budownictwa, członek PTP od 1878 roku)
- Biernacki (Eduard), Ingenieur en Chef des Ponts et Chausses, rue Dlugosz, Lemberg (Konstanty Edward Biernacki – Członek PTP we Lwowie od 1891 roku)
- Strozecki (Michael) Ingenieur en Chef des Ponts et Chausses, rue Jablonowska, Lemberg (Stróżecki Michał inż., naczelnik wydziału w Ministerstwie Robót Publicznych; — dekretem z d. 2.V. 1923 roku odznaczony Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski)
- Szulc de Szulcer (Stanislaw), Ingenieur der Statthalterei in Lemberg , K. K. Statthalterei Strassendepartement, Lemberg (Galicie) (Szulc de Szulcer Stanisław od 1900 roku Członek Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie)
Nie jest do końca pewne, czy lista członków pokrywała się z listą uczestników tego kongresu, jednak z pewnością dwie osoby bezpośrednio wzięły w nim udział. Na liście wystawców oraz w spisie broszur i publikacji dystrybuowanych na kongresie figuruje Józef Zborowski (nazwisko przekręcone– Zbozovski(.J. de). – "Pierre artiticielle Klinker"). Natomiast inż. Władysław Adamczyk c.k. radca budowlany opublikował na łamach dwutygodnika Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie, „Czasopismo Techniczne” rocznik XXVIII, artykuł „Obszerne sprawozdanie z I kongresu drogowego odbytego w Paryżu w październiku 1908”. Wspomniane wyżej osoby przewijają się również w sprawozdaniach z kolejnych Kongresów z 1910 roku w Brukseli oraz z 1913 roku w Londynie.
Pierwszy raz przemawiał w imieniu Polski na obradach ŚKD w 1923 roku w Sewilli Inspektor Ministerstwa Robót Publicznych inż. Ryszard Minchejmer. Na inaugurację obrad wygłosił przemówienie po francusku, w którym podkreślił, że Polska od ogłoszenia niepodległości jest członkiem PIARC i podziękował w imieniu Rządu Polskiego władzom Hiszpanii oraz organizatorom za zaproszenie na obrady IV Kongresu. Na liście stałych członków PIARC z ramienia Polski było wówczas 8 osób wśród nich, oprócz prelegenta, byli min. M. Nestorowicz, M. Stróżecki, S. Bryła, A. Kuehnel.
Natomiast w 1926 roku na kolejnym kongresie Polska miała 8 delegatów (o ok. 20 polskich inżynierach wybierających się na kongres wspomniał R. Minchejmer w przemówieniu inauguracyjnym) i ponad 150 członków stałych PIARC. Pierwsze referaty Polacy wygłosili na kongresie w 1930 roku w Waszyngtonie. Swoje prelekcje mieli Jerzy Marynowski na temat klinkierni w Polsce, A. Gajkowicz, L. Borowski, A. Zubelewicz, J. Moszyński na temat ulepszania dróg gruntowych oraz I. Drexler na temat rozwoju ulic miejskich. Cała delegacja z Polski liczyła 150 osób.
W 1938 roku na kongresie w Hadze E. Nowakiewicza i A. Gajkowicza weszli do Stałej Komisji PIARC. A. Gajkowicz był członkiem tej komisji do 1971 roku i reprezentował Polskę na XIV kongresie w Pradze tuż przed swoja śmiercią.
Jedynym ŚKD w którym Polacy nie brali udziału był pierwszy po II Wojnie Światowej zwołanym w 1951 roku ŚKD w Lizbonie.
Udział naszych przedstawicieli w pracach ŚKD miał niebagatelny wpływ na rozwój dróg w kraju.
Drogowcy uczestniczący w pierwszych ŚKD, z ramienia zaborców, w odrodzonym Państwie Polskim stanowili trzon kadry drogowej. Doświadczenia zdobywane podczas ŚKD zostały wykorzystane przez nich do scalenia ze sobą, po zaborczych, o różnym stopniu rozwoju systemów drogowych. Melchior Nestorowicz był autorem pierwszych polskich ustaw drogowych oraz inicjatorem modernizacji sieci dróg w Polsce min. był autorem planu budowy autostrad w Polsce. Z inicjatywy M. Nestorowicza zainicjowano wzorem ŚKD Polskie Kongresy Drogowe by w własnym gronie wymieniać się doświadczeniami i rozwiązywać specyficzne dla Polski problemy drogownictwa.
Międzynarodowe Zimowe Kongresy Drogowe
Berchtesgaden (Niemcy) 1969
Valloire (Francja) 1971
Jyväskylä (Finlandia) 1973
Salzburg (Austria) 1975
Dobbiaco (Włochy) 1978
Davos (Szwajcaria) 1982
Tampere (Finlandia) 1986
Tromsø (Norwegia) 1990
Seefeld (Austria) 1994
Luleå (Szwecja) 1998
Sapporo (Japonia) 2002
Turin-Sestriere (Włochy) 2006
Québec (Kanada-Québec) 2010
Andorra la Vella (Andora) 2014
Gdańsk (Polska) 2018
Światowe Kongresy Drogowe
1908 Paryż
1910 Bruksela
1913 Londyn
1923 Sewilla
1926 Mediolan
1930 Waszyngton
1934 Monachium
1938 Haga
1951 Lizbona
1955 Istambuł
1959 Rio de Janeiro
1964 Rzym
1967 Tokio
1971 Praga
1975 Mexico City
1979 Wiedeń
1983 Sydney
1991 Bruksela
1991 Marrakesz
1995 Montreal
1999 Kuala Lumpur
2003 Durban
2007 Paryż
2011 Meksyk
2015 Seul
2019 Abu Dhabi
