Umieszczenie reklam w pasie drogowym i jego sąsiedztwie regulują przepisy: art. 39 ust. 1 pkt. 5 , art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (jedn. tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 2068 – ze zm.) oraz art. 45 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (jedn. tekst.: Dz. U. z 2018 r., poz. 1990 – ze zm.).
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 24 sierpnia 2010 r., sygn. akt II GSK 728/09, wskazał, że nie ma żadnego dającego się racjonalnie uzasadnić powodu, aby materiał wyborczy, jako nośnik informacji wizualnej, znajdujący się w polu użytkowników drogi (i w pasie drogowym) traktowany był odmiennie niż inne nośniki informacji wizualnej znajdujące się w polu widzenia użytkowników drogi (i w pasie drogowym), niewyłączone wprost przez ustawodawcę.
Podobne stanowisko zajął również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 lipca 2017 r., sygn.. akt II GSK 2937/15 w którym wskazał, że cyt. „fakt, że art. 109 § 1 Kodeksu wyborczego definiuje materiał wyborczy – jako każdy pochodzący od Komitetu Wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami – nie znaczy, że materiału tego nie można uznać za reklamę w rozumieniu art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych. Według ostatniego z powołanych przepisów reklama to nośnik informacji wizualnej w jakiejkolwiek materialnej formie wraz z elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, umieszczony w polu widzenia użytkowników drogi, niebędący znakiem w rozumieniu przepisów o znakach i sygnałach lub znakiem informującym o obiektach użyteczności publicznej ustawionym przez gminę”.
Tak więc, w celu umieszczenia reklam (typu materiały wyborcze umieszczane w pasie drogowym dróg krajowych), konieczne jest uzyskanie na podstawie ustawy o drogach publicznych zezwolenia zarządcy drogi wydanego w drodze decyzji administracyjnej z naliczeniem opłaty za zajęcie pasa drogowego. W przypadku samowolnego zajęcia pasa drogowego poprzez umieszczenie plakatu wyborczego, zarządca drogi na podstawie ustawy o drogach publicznych wymierza karę pieniężną w drodze decyzji administracyjnej.
Reklama (w tym plakat wyborczy czy handlowy bądź dotyczący działalności usługowej) nie jest użytecznie związana z ruchem drogowym i nie należy do elementów infrastruktury drogowej, zatem jej umieszczenie w pasie drogowym jest uzależnione od stanowiska zarządcy drogi w formie decyzji.
Podkreślenia wymaga, że istotą reklamy jest przyciągnięcie uwagi Kierujących pojazdami, co w konsekwencji jej umieszczenia w pasie drogowym bądź na terenie przyległym do drogi ma istotny wpływ na bezpieczeństwo użytkowników drogi. Chwilowe rozproszenie uwagi kierujących pojazdami przez tablice reklamowe (w tym plakaty wyborcze), może być jednym z wielu powodów zaistnienia zdarzenia drogowego.
Natomiast, na terenach przyległych do pasów drogowych dróg, zarządca drogi uzgadnia odległość usytuowania tablicy reklamowej od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi. Przepis art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (jedn. tekst: Dz. U. z 2018 r., poz. 2068 – ze zm.) określa minimalne odległości m.in. tablic reklamowych od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi publicznej, w sposób następujący:
Na terenach przyległych do pasa drogowego dróg krajowych obowiązuje również zakaz sytuowania reklam w obrębie skrzyżowań dróg i zjazdów, ze względu na zapewnienie pola widoczności uczestnikom ruchu.
Ze względów formalnych Zainteresowani winni wnieść wniosek do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Kielcach, 25-950 Kielce, ul. Paderewskiego 43/45 o uzgodnienie usytuowania reklamy na terenie przyległym do pasa drogowego drogi krajowej wraz z niezbędnymi dokumentami. Druk wniosku wraz z informacją RODO dostępny jest na stronie internetowej GDDKiA (na pasku przesuwnym, w ikonie – prostokąt z zagiętym rogiem).
Ponadto zwraca się uwagę, że wygląd tablic reklamowych winien spełniać wymagania art. 45 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (j.t. Dz. U. z 2018 r., poz. 1990 – ze zm.). Tablice reklamowe nie mogą: zawierać elementów odblaskowych, powodować oślepienia kierujących pojazdami oraz wprowadzać w błąd uczestników ruchu (kolorystyka tablic winna być inna aniżeli znajdująca się na znakach drogowych.