Budowniczowie dróg w Bieszczadach

Wykonanie zadań związanych z budową, przebudową i utrzymaniem dróg i mostów w Bieszczadach, szczególnie w 1962 r. nie byłoby możliwe bez pełnej ofiarności i entuzjazmu pracy wielu ludzi, a więc projektantów, bezpośrednich wykonawców robót, nadzoru inwestorskiego czy też pracowników techniczno-ekonomicznych, inwestora i wykonawców.

 

Głównymi wykonawcami dokumentacji na budowę oraz przebudowę dróg w Bieszczadach byli pracownicy Biura Projektów MTDiL w Gdańsku, Centralnego Biura Studiów i Projektów Dróg i Mostów w Warszawie oraz Wojewódzkiego Zarządu Dróg Publicznych w Rzeszowie. Najwięcej projektów wykonało Biuro Projektów MTDiL w Gdańsku, albowiem jego pracownicy opracowali dokumentacje projektowo-kosztorysowe dla 252 km dróg.

 

Wyróżniającymi się wykonawcami dokumentacji byli główni projektanci:

• inż. Leonard Wróblewicz,
• inż. Borys Bachar,
• Marian Kisiel,
• mgr inż. Wacław Resiak

oraz projektanci:

• Wiesław Grygiel,
• Wiktor Marszewski,
• Marian Komorowski,
• Ryszard Budniewski,
• Alfred Korzeniowski,
• Eugeniusz Żelazko,
• Tadeusz Zielski,
• mgr inż. Andrzej Papieski,
• Julian Pruchniewicz,
• mgr inż. Konrad Czerniewski,
• Tadeusz Zawisza.

Centralne Biuro Studiów i Projektów Dróg i Mostów w Warszawie opracowało dokumentację projektowo-kosztorysową dla 47 km dróg, a wyróżniającymi się projektantami byli:

• mgr inż. Tadeusz Tomecki,
• mgr inż. Józef Bajor,
• inż. Roman Barszcz.

Z pracowników WZDP, którzy opracowali dokumentację projektowo-kosztorysową należy wymienić:

• mgr inż. Jerzego Wysockiego,
• Zbigniewa Wielgosza,
• Stanisława Płocicę,
• mgr inż. Bolesława Wielińskiego,
• inż. Czesława Abczyńskiego,
• inż. Stanisława Jaźwę,
• inż. Wiktora Stręka.

Projektantami obiektów mostowych byli następujący pracownicy Biura Projektantów MTDiL w Gdańsku:

• mgr inż. Andrzej Topolewicz,
• mgr inż. Henryk Pietruszczyk,
• mgr inż. Eugeniusz Łoboda,
• mgr inż. Stefan Filipiuk,
• mgr inż. Tadeusz Zarzecki.

Główny ciężar budowy i przebudowy dróg i mostów w Bieszczadach spoczywał na bezpośrednich wykonawcach robót, a więc na robotnikach, majstrach, technikach i inżynierach, zatrudnionych w Krakowskim Przedsiębiorstwie Robót Drogowych, Rzeszowskim Przedsiębiorstwie Robót Drogowych oraz Rejonach Eksploatacji Dróg Publicznych w Sanoku, Przemyślu i Krośnie.

Wszyscy pracowali w ciężkich warunkach terenowych, bez dostatecznego wyposażenia w sprzęt, na terenach bezludnych lub słabo zaludnionych. Warunki ich bytowania w pierwszych latach (1955 – 1960) były bardzo prymitywne, brakowało rozrywek kulturalnych. Mimo to pracowali ofiarnie i z dużym zaangażowaniem.

Pracownicy przybywali z różnych stron Polski: technicy, operatorzy i kierownicy, w większości z województwa krakowskiego i północnej części rzeszowskiego, robotnicy, przede wszystkim z okolic Brzozowa, zakwaterowani byli w hotelach robotniczych.

W ciągu 20 lat było ich bardzo wielu, nie sposób wszystkich wymienić. Oto niektórzy:

a) kierownicy robót:

• mgr inż. Stanisław Płaza,
• mgr inż. Julian Marcowski,
• mgr inż. Tadeusz Piotrowicz,
• mgr inż. Stefan Matuszewski,
• mgr inż. Ludwik Podraza,
• Roman Stefan,
• inż. Jerzy Syguła,
• inż. Czesław Żurek,
• mgr inż. Wiesław Dziarmaga,
• inż. Marian Sołek,
• inż. Józef Mizielski,
• Zygmunt Lis,

b) inspektorzy nadzoru inwestorskiego:

• Ignacy Michalski (pracujący na tym stanowisku w latach 1956 – 1975),
• inż. Marian Marszałek,
• inż. Leon Zając,
• Józef Dębiec,
• Emil Boczar,
• Marian Krotoszyński,
• inż. Tadeusz Kumka,
• Bronisław Kudła,
• Kazimierz Sowa,

c) pracownicy techniczni Dyrekcji KPRD Kraków:

• inż. Franciszek Pastuszak – dyrektor KPRD,
• inż. Władysław Pytlak,
• mgr inż. Stanisław Pietras,
• inż. Tadeusz Saller – pracownicy Działu Budowy,
• mgr inż. Edward Tylman – kierownik laboratorium,
• mgr inż. Wanda Grzybowska,
• mgr inż. M. Dziarmaga – pracownica laboratorium,

d) pracownicy techniczni Dyrekcji RPRD Rzeszów:

• mgr inż. Tadeusz Chabaj – dyrektor RPRD,
• inż. St. Wiącek, mgr inż. Franciszek Wilk – zastępcy dyrektora RPRD.

Spośród pracowników ówczesnych Rejonów Eksploatacji Dróg Publicznych w Sanoku i Przemyślu, którzy wykonywali przede wszystkim roboty ze środków na konserwację dróg, wymienić należy:

a) kierowników robót:

• Kazimierz Sowa,
• Edward Warański,
• Jan Węgrzyniak,
• Marian Mączałowski,
• Kazimierz Nicko,

b) majstrów:

• Włodzimierz Sawczyn,
• Marian Błachowiak,
• Stefan Mączałowski,

c) pracowników zarządu REDP:

• Władysław Obszarny,
• Czesław Jasiński,
• Mieczysław Furtak.

Spośród pracowników Wojewódzkiego Zarządu Dróg Publicznych w Rzeszowie, który był inwestorem dla robót inwestycyjnych, należy w szczególności wymienić:

• mgr inż. Józefa Piwowońskiego – gł. inżyniera WZDP, a po przejściu na emeryturę przewodniczącego komisji odbioru robót,
• mgr inż. Jerzego Wysockiego – gł. inżyniera, a następnie dyrektora WZDP,
• mgr inż. Bolesława Wielińskiego i mgr inż. Tadeusza Chabaja – kierowników działu budowy i dokumentacji,
• mgr inż. Władysława Szeblę, mgr inż. Mieczysława Szetelę, Tadeusza Pelca oraz mgr inż. Lucjana Łukasiewicza – zajmujących się sprawdzaniem i zatwierdzaniem dokumentacji na budowę oraz przebudowę dróg i mostów,
• inż. Czesława Abczyńskiego, Zbigniewa Wielgosza, inż. Stanisława Wiącka, Zygmunta Nockę, którzy kontrolowali, rozliczali i odbierali roboty inwestycyjne,
• mgr inż. Bronisława Walata, mgr inż. Stefana Szczepanika, mgr inż. Zbigniewa Mądrego – kierowników Laboratorium Drogowo-Mostowego WZDP,
• mgr inż. Ryszarda Kunysza, mgr inż. Jana Kulę, mgr inż. Mariana Chruszczyka – pracowników Laboratorium Drogowo-Mostowego WZDP,
• inż. Stanisława Jaźwę – pełnomocnika ds. robót w Bieszczadach