W cyklu naszych materiałów o historii drogownictwa na Podkarpaciu prezentujemy jak wyglądała budowa i utrzymanie dróg państwowych i lokalnych w latach 1952 – 1975.
Natomiast już dzisiaj wszyscy podróżujący mogą na lotnisku Jasionka k/Rzeszowa oglądać jak w obiektywie aparatu wygląda rozwój sieci drogowej w całym kraju. Przed wejściem na taras widokowy ustawiona jest bowiem wystawa zdjęć przygotowana w ramach obchodów 200. rocznicy powstania Centralnej Administracji Drogowej.
BUDOWA I UTRZYMANIE DRÓG PAŃSTWOWYCH I LOKALNYCH W LATACH 1952 – 1975
9.1. Okres 1952 – 1955
Drogi państwowe
Wykonane do 1952 r. roboty drogowe na terenie województwa rzeszowskiego zapewniły nawierzchniom drogowym względną równość oraz zabezpieczyły przejezdność większości odcinków. Niezmiernie szybko wzrastający ruch drogowy zaczął jednak ponownie dewastować jako tako zagospodarowaną sieć dróg państwowych i powiatowych. Utrzymanie ruchu na drogach odbywało się z coraz to większymi trudnościami i to nie tylko w okresie jesienno-zimowym. Stało się też jasne, że bez przebudowy i modernizacji dróg w krótkim okresie czasu, obejmującej podstawową sieć drogową województwa, nie będzie możliwe zapewnienie niezbędnych warunków komunikacji, a także zahamowanie dekapitalizacji pozostałych niemodernizowanych chwilowo dróg, bez ich właściwego utrzymania.
W latach 1952 – 1955 w ramach posiadanych środków finansowych i technicznych nie można było przystąpić do pełnej przebudowy wszystkich dróg, wymagających tego typu zabiegu. Przyjęto więc zasadę przebudowy częściowej, realną do wykonania na niektórych drogach, a równocześnie czyniącą zadość istniejącemu obciążeniu ruchem drogowym.
W wyniku analizy ustalono więc, że
a) przebudowa częściowa, sprowadzona w zasadzie do pogrubienia istniejących nawierzchni tłuczniowych do wymiarów podyktowanych istniejącym ruchem drogowym, z przykryciem nawierzchnią bitumiczną typu lekkiego (powierzchniowe smołowanie) w pierwszym okresie oraz typu lekko wzmocnionego w późniejszym czasie, bez dokonywania zmian w niwelecie i kierunku, będzie wykonana głównie z kredytów na konserwację dróg,
b) odcinki dróg wymagające zmian w pionie oraz poziomie, tj. rasy i niwelety, oraz te o zrujnowanej nawierzchni będą przebudowywane ze środków inwestycyjnych,
c) roboty finansowe zarówno ze środków inwestycyjnych, jak i na konserwację dróg będą lokalizowane w pierwszej kolejności na drogach stanowiących sieć podstawową województwa oraz wykonywane w miarę możliwości równolegle na określonych drogach.
Realizując w latach 1952 – 1955 zadania dotyczące przebudowy, budowy oraz modernizacji dróg i mostów, ujęte planem 6-letnim wykonano niżej wyszczególnione roboty.
W ramach inwestycji drogowych finansowanych z budżetu centralnego przebudowano oraz wybudowano ogółem 102,45 km, w tym:
- system zleconym - 45,80 km,
- systemem gospodarczym - 66,65 km.
Wykonawcą robót zleconych było Krakowskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych. Roboty drogowe realizowane systemem gospodarczym wykonywane były przez Rejony Eksploatacji Dróg Publicznych w Jarosławiu, Jaśle, Dębicy, Rzeszowie i Tarnobrzegu oraz przez Kierownictwo Robót Nr 1/53 w Łańcucie.
Przebudowywane w ramach inwestycji centralnych, drogi otrzymały następujące typy nawierzchni:
- nawierzchnię betonową - 11,38 km,
- nawierzchnię z kostki - 37,78 km,
- nawierzchnię z dywanika bitumicznego - 14,94 km,
- nawierzchnię smołospoinową - 12,66 km,
- nawierzchnię z dzikiego bruku - 25,06 km,
- nawierzchnię tłuczniową - 10,63 km.
Z wyżej wymienionych ilości systemem gospodarczym wykonano:
- dróg o nawierzchni z kostki - 33,86 km,
- dróg o nawierzchni z dzikiego bruku - 22,16 km,
- dróg o nawierzchni tłuczniowej - 10,63 km.
Najżywotniejsze i najbardziej pilne potrzeby komunikacyjne były w tym czasie w sąsiedztwie ośrodków przemysłowych zlokalizowanych w północnej części województwa rzeszowskiego. Stąd też większość robót drogowych finansowanych ze środków inwestycyjnych, w latach 1952 – 1955 koncentrowała się w tej części województwa, a w szczególności na ciągach dróg państwowych: Radymno – Jarosław – Dębica; Radymno – Młyny oraz na drogach w obrębie Stalowej Woli, Dęby i Przyłęku.
Na drodze Radymno – Jarosław – Dębica wykonano w tych latach:
- nawierzchnię z kostki na odcinku od Przeworska do Radymna na długości 23,34 km, na spadkach podłużnych powyżej 4% na odcinku Łańcut – Dębica o łącznej długości 4,88 km oraz na obejściu Łańcuta długości 3,88 km,
- nawierzchnię z dywanika bitumicznego na długości 14,94 km (na spadkach < 4%) na odcinku Rzeszów-Sędziszów.
W okolicy Stalowej Woli przebudowano drogi: Stalowa Wola – Grębów; Nisko – Jeżowe – Bojanów i Trakt Sandomierski, na odcinkach o łącznej długości 17,5 km.
W obrębie Dębicy i Przyłęku wybudowano drogi o nawierzchni z dzikiego bruku, o długości 19,56 km.
W ramach inwestycji drogowych z planu terenowego w latach 1952 – 1955 przebudowano ogółem 56,0 km dróg powiatowych, wykonując 29,0 km nawierzchni tłuczniowych oraz 7,0 km nawierzchni z dzikiego bruku. Roboty realizowane były na wielu drogach powiatowych, na krótkich odcinkach wymagających korekty trasy lub profilu. Wykonawcami robót były przeważnie rejony eksploatacji dróg publicznych. Wyjątek stanowiła droga Ustrzyki D. – Ustrzyki G., na której roboty związane z przebudową prowadziło Krakowskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych.
Ze środków na konserwację dróg w latach 1952 – 1955 na terenie województwa rzeszowskiego systemem gospodarczym wykonano:
a) na drogach państwowych:
- odnowę nawierzchni tłuczniowych i smołowych z pogrubieniem - 602,4 km,
- remont cząstkowy nawierzchni tłuczniowych i smołowych - 3459250 m2,
- przebudowę przełomów - 196680 m2,
b) na drogach powiatowych:
- odnowę nawierzchni tłuczniowych - 247,3 km,
- remont cząstkowy nawierzchni tłuczniowych - 1711796 m2,
- przebudowę przełomów - 44045 m2,
Ponadto w 1955 r. wykonano na terenie powiatu ustrzyckiego:
- odnowę nawierzchni tłuczniowych - 314,0 km,
- przebudowę przełomów - 112550 m2.
Roboty konserwacyjne, podobnie jak i inwestycje, w przeważającej części lokalizowane były w północnej części województwa.
Z kredytów inwestycyjnych w latach 1952 – 1955 wybudowano ogółem 55 obiektów mostowych o łącznej długości 3079,6 m, a mianowicie:
a) ze środków inwestycyjnych centralnych – 34 szt./2661,6 m, w tym:
- konstrukcji żelbetowej – 15 szt./993,0 m,
- konstrukcji stalowej – 2 szt./338,0 m,
- mosty półstałe – 10 szt./690,0 m,
- mosty drewniane – 7 szt./640,6 m,
b) ze środków inwestycyjnych terenowych – 21 szt./418,0 m, w tym:
- konstrukcji żelbetowej – 13 szt./143,0 m,
- mosty półstałe – 7 szt./224,5 m,
- mosty drewniane – 1 szt./50,5 m.
Ze środków na utrzymanie obiektów mostowych oprócz wymiany innych elementów dokonano wymiany pokładu górnego i dolnego na mostach o powierzchni:
a) w ciągu dróg państwowych - 84020 m2,
b) w ciągu dróg powiatowych - 25600 m2.
Do większych obiektów mostowych wykonanych w latach 1952 – 1955 należały:
1. mosty żelbetowe: na rz. Wisłoce w Jaworzu (174 km) i w Jaśle (174 km), na rz. Wisłoce w Kaczorowym (175 m), na Lubaczówce w Zapałowie (44,3 m) i Wisłoku w Bziance (39,7 m),
2. mosty stalowe: na rz. San w Jarosławiu (185,6 m) i Przemyślu (152,0 m),
3. mosty półstałe: na rz. San w Kuryłówce (267,0 m) i Zarzeczu (209,0 m), na rz. Wiar w Krównikach (52,0 m), na rz. Wisłok w Wyżnym (74,6 m), na rz. Jasiołce w Świerzowej Polskiej (74,3 m) i w Jaśliskach (52,4 m), na rz. Sanoczek w Trepczy (52,4 m), na rz. Złotej w Kuryłówce (31 m), na rz. Zdynia w Smerekowcu (25 m) oraz na rz. Wirowej w Lublińcu (22 m),
4. most drewniany na rz. San w Postołowie (126 m).
Ponadto w latach tych rozpoczęto budowę następujących mostów:
1. żelbetowych na rz. Łęg w Jamnicy (107 km) oraz w Bojanowie (63 m) i na rz. Wiar w Przekopanej (53 m),
2. stalowego na rz. Wisłoce w Straszęcinie (181 m),
3. półstałego na rz. Wisłoce w Woli Mieleckiej (244 m).
Wykonawcą wszystkich dużych obiektów mostowych było Kieleckie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych. Małe obiekty mostowe stałe, a także większe półstałe i drewniane wykonywane były systemem gospodarczym przez podległe WZDP rejony dróg publicznych.
Drogi gminne (lokalne)
Począwszy od 1952 r., tj. z chwilą utworzenia Wydziałów Komunikacji, jako administratorów wyłącznie dróg lokalnych, kontynuowano w dalszym ciągu odbudowę zniszczeń wojennych oraz przystosowywanie sieci dróg lokalnych do nowych warunków technicznych związanych z rozwojem ruchu samochodowego.
Ogółem w latach 1952 – 1955 na terenie województwa wykonano następujące roboty na drogach lokalnych:
- wybudowano dróg - 152,9 km,
- wybudowano mostów - 51 szt./1180 m,
- ulepszono dróg gruntowych - 77,2 km,
- wyprofilowano dróg gruntowych - 33,5 km,
- wykonano odnowy nawierzchni - 83,6 km.
Przy budowie i utrzymaniu dróg lokalnych w latach 1952 – 1955 wykonywano wyłącznie nawierzchnie tłuczniowe na podbudowie z kamienia łamanego, układanego ręcznie bezpośrednio na gruntach piaszczystych lub na warstwie filtracyjnej z piasku grubości do 20 cm na gruntach nieprzepuszczalnych oraz nawierzchnie żwirowe na podbudowie żwirowej.
Według dostępnych danych w latach tych w ramach społecznych czynów drogowych na drogach lokalnych:
- wybudowano nowych dróg - 48,3 km,
- wybudowano mostów - 20 szt./398 m,
- ulepszono dróg gruntowych - 55,7 km,
- wykonano odnowę nawierzchni - 50,2 km,
- wyprofilowano dróg gruntowych - 33,5 km,
- dokonano remontu mostów - 57 szt./642 m.
Ogólna wartość robót wykonywanych w ramach czynów drogowych wyniosła 34810,0 tys. zł, w tym wkład ludności – 30640,0 tys. zł.
9.2. Okres 1956 – 1960
Drogi państwowe
Uzyskane środki finansowe na inwestycje i utrzymanie dróg i mostów pozwoliły m. in. wykonać w latach 1956 – 1960 następujące roboty:
1. budowę 18,4 km dróg, w tym 11,9 km o nawierzchni ulepszonej,
2. przebudowę 189,7 km dróg, w tym 37,1 km o nawierzchni nieulepszonej i 152,6 km o nawierzchni ulepszonej,
3. kapitalny remont 1652 km dróg twardych, w tym 815 km modernizacji nawierzchni,
4. przebudowę odcinków przełomowych o powierzchni 1459,1 tys. m2,
5. budowę 96 szt. mostów o łącznej długości 2101 m, w tym mostów:
- stalowych – 3 szt. o dł. 415 m,
- żelbetowych – 85 szt. o dł. 1446 m,
- sprężonych – 6 szt. o dł. 163 m,
- drewnianych i półstałych – 2 szt. o dł. 77 m,
6. kapitalny remont mostów 23054 m, w tym 1127 m przebudowy mostów tymczasowych na trwałe.
Wymienione powyżej roboty finansowane były zarówno z kredytów inwestycyjnych, jak i konserwacyjnych przeznaczonych na utrzymanie dróg.
Roboty inwestycyjne drogowe koncentrowały się głównie na budowie i przebudowie dróg bieszczadzkich, ujętych uchwałą KERM w sprawie zagospodarowania Bieszczadów, w mniejszym natomiast zakresie dróg położonych na pozostałym obszarze województwa rzeszowskiego.
W latach 1956 – 1960 z kredytów inwestycyjnych wybudowano lub przebudowano w Bieszczadach następujące drogi państwowe:
- Ustrzyki Dolne – Ustrzyki Górne - na dł. 25,500 km,
- Cisna – Wetlina – Ustrzyki Górne - na dł. 28,500 km,
- Lesko – Cisna – Majdan - na dł. 16,100 km,
- Jaśliska – Komańcza - na dł. 27,447 km,
- Krościenko – Kuźmina - na dł. 20,900 km,
natomiast na pozostałym obszarze województwa, drogi:
- Rzeszów – Turaszówka - na dł. 15,590 km,
- Ropczyce – Wielopole - na dł. 9,80 km,
- Babica – Niebylec - na dł. 14,000 km,
- Nisko – Domostawa - na dł. 5,000 km,
- Trześń – Barwinek w Dukli - na dł. 2,000 km.
Ze środków konserwacyjnych przebudowano w ramach kapitalnego remontu oraz zmodernizowano m. in. niżej wymienione ciągi drogowe:
- Przemyśl – Sanok na odc. Przemyśl – G. Krępak - 21 km,
- Elbląg – Roztoki G. Na odc. Sanok – Lesko - 15,2 km,
- Lesko – Ustrzyki Dolne – Krościenko - 34,0 km,
- Grybów – Jasło – Krosno – Sanok,
- Pilzno – Jasło,
- Dębica – Tarnobrzeg,
- Leżajsk – Łańcut,
- Sandomierz – Leżajsk,
- Humniska – Rzeszów,
- Nisko – Rzeszów,
- Mielec – Kolbuszowa – Sokołów.
W wyniku robót prowadzonych w ramach kapitalnego remontu dróg w latach 1952 – 1960 oraz wcześniej, w 1960 r. zakończono całkowicie modernizacje następujących tras drogowych:
- Machowa – Pilzno – Dębica – Rzeszów – Jarosław – Przemyśl,
- Sandomierz – Nisko – Jarosław,
- Nisko – Sokołów Młp. – Rzeszów,
- Grybów – Jasło – Krosno – Sanok – Ustrzyki Dolne – Krościenko,
- Jasło – Pilzno,
- Tarnobrzeg – Mielec – Dębica,
- Sandomierz – Tarnobrzeg – Rzeszów,
- Kolbuszowa – Sędziszów.
Do większych obiektów mostowych wybudowanych z kredytów inwestycyjnych lub przebudowanych (z tymczasowych na trwałe) ze środków na kapitalny remont mostów, należały w latach 1956 – 1960 niżej wymienione obiekty mostowe:
1. mosty żelbetowe na rzekach:
- Łęg w Jamnicy - dł. 107,0 m,
- Łęg w Bojanowie - dł. 63,0 m,
- Ropa w Topolinach - dł. 75,2 m,
- Wołosaty w Bereżkach (I) - dł. 51,6 m,
- Wołosaty w Bereżkach (II) - dł. 31,2 m,
- Jasiołka w Jaśle - dł. 75,2 m,
- Wetlinka w Wetlinie - dł. 43,0 m,
- Wiar w Przekopanej - dł. 53,0 m,
- Hoczewka w Hoczwi - dł. 41,0 m,
- Wielopolce w Brzeźnicy - dł. 41,0 m,
2. mosty stalowe z pomostem trwałym na rzekach:
- Wisłoka w Straszęcinie - dł. 181,0 m,
- San w Zarzeczu - dł. 210,0 m,
- San w Solinie - dł. 100,0 m,
- Lubaczówka w Manasterzu - dł. 42,3 m,
3. mosty sprężone na rzekach:
- Łęg w Gorzycach - dł. 108,0 m,
- Wielopolce w Ostrowie - dł. 40,0 m,
- Gwoźniczance w Wyżnym - dł. 13,0 m, Most na rz. Gwoźniczance w Wyżnym był pierwszym mostem sprężonym wykonanym na terenie województwa rzeszowskiego.
4. most półstały na rzece Wisłoce w Woli Mieleckiej - dł. 244,0 m.
Drogi lokalne
Wykorzystując posiadane środki finansowe w latach 1956 – 1960 wykonano na drogach lokalnych następujące roboty:
a) Wybudowano dróg ogółem - 373,9 km,
- ze środków budżetowych na inwestycje - 153,5 km,
- z funduszu gromadzkiego - 29,0 km,
- w ramach społecznych czynów drogowych - 191,4 km.
Były to drogi przeważnie o nawierzchni nieulepszonej, tłuczniowej, żwirowej, niekiedy brukowcowej. Tylko 4,6 km dróg posiadało nawierzchnię ulepszoną – bitumiczną.
b) Wybudowano mostów ogółem - 285 szt./5241 m,
- ze środków budżetowych na inwestycje i z funduszu gromadzkiego - 139 szt./2760 m,
- w ramach społecznych czynów drogowych - 146 szt./2481 km.
c) Poddano kapitalnemu remontowi (modernizacji i odnowie nawierzchni) 606 km dróg, w tym 68 km w ramach społecznych czynów drogowych.
d) Ulepszono ogółem 331 km dróg gruntowych, wyposażając je w nawierzchnie żwirowe (przeważnie), w tym 164 km w ramach społecznych czynów drogowych.
Do ważniejszych obiektów mostowych, które zostały wybudowane w ciągu dróg lokalnych w latach 1956 – 1960 należały:
1. mosty stalowe z dźwigarów NP-55 i belek B-6 z pomostem drewnianym:
- Ropa/Trzcinica - dł. 87,2 m,
- Wisłok/Łączki Jagiellońskie - dł. 60,7 m,
- Wisłok/Łęki Strzyżowskie - dł. 98,6 m,
- Strwiąż/Brzegi Dolne - dł. 39,3 m,
- Osława/Rzepedź - dł. 42,0 m,
- Kalniczka/Łukowe - dł. 32,0 m,
- Kalniczka/Łukowe II - dł. 26,2 m,
- Trzebośnica/Hucisko - dł. 32,9 m,
- Mleczka/Urzejowice - dł. 25,2 m,
- Mleczka/Żurawiczki - dł. 25,2 m,
- Mleczka/Siedleczka - dł. 29,0 m,
- Wisłok/Dobrzechów - dł. 75,8 m,
- Wisłok/Markuszowa - dł. 84,0 m,
- Gwoźnica/Wyżne - dł. 25,0 m,
2. most stalowy z pomostem trwałym na rzece Wisłok w Odrzykoniu - dł. 64,6 m,
3. most żelbetowy na rzece Solince w Dołżycy - dł. 43,0 m,
4. mosty półstałe:
- San/Ulanów - dł. 266,0 m,
- Łęg/Spie - dł. 35,0 m,
- Ropa/Miejscowa - dł. 96,3 m,
- Sanoczek/Trepcza - dł. 34,5 m.
9.3. Okres 1961 – 1965
Drogi państwowe
Większość robót w drogach państwowych realizowanych ze środków inwestycyjnych koncentrowała się na budowie i przebudowie dróg w Bieszczadach. Na pozostałym obszarze województwa wykonywane były jedynie roboty o charakterze kapitalnego remontu dróg i mostów, z modernizacją nawierzchni drogowych i mostowych włącznie.
Roboty inwestycyjne wykonywane były przede wszystkim przez:
1. Krakowskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych, które budowało i przebudowywało drogi w Bieszczadach oraz Babica – Niebylec, Babica – Strzyżów – Turaszówka i Ropczyce – Wielopole na pozostałym obszarze województwa rzeszowskiego
2. Kieleckie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych, budujące i przebudowujące w ramach modernizacji część mostów w ciągu drogi Hoczew – Polana – Czarna i Zagórz – Radoszyce oraz duże obiekty w pozostałej części województwa rzeszowskiego, np. mosty San/Sieniawa; Wisłok/Libusza; Tanew/Ulanów; Ropa/Szymbark; Tabor/Rymanów czy też Wisłok/Czarna,
3. Płockie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych, wykonujące część mostów w ciągu dróg: Przemyśl – Sanok oraz Jaśliska – Komańcza,
4. Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych Nr 15, które budowało most na rzece Wiszni w Michałówce.
Wykonawcami robót realizowanych w ramach kapitalnego remontu dróg i mostów były w głównej mierze rejony eksploatacji dróg publicznych, podległe Wojewódzkiemu Zarządowi Dróg Publicznych w Rzeszowie.
W okresie pięciu lat wykonano w pełni, a nawet przekroczono, zadania ujęte w ramach kapitalnego remontu dróg i mostów. Nie wykonano natomiast robót ujętych w planie inwestycyjnym, realizowanych systemem zleconym przez przedsiębiorstwa. W zakresie budowy i przebudowy dróg niedoróbka wynosiła 8,0 km.
W latach 1961 – 1965 przebudowywano lub budowano w szczególności wymienione niżej odcinki dróg państwowych:
- Ustrzyki Dolne – Ustrzyki Górne - 12,3 km,
- Cisna – Wetlina – Ustrzyki Górne - 7,0 km,
- Lesko – Baligród – Cisna – Majdan - 6,6 km,
- Krościenko – Kuźmina - 4,9 km,
- Zagórz – Radoszyce - 19,1 km,
- Jaśliska – Komańcza - 4,8 km,
- Hoczew – Polana – Czarna - 29,9 km,
- Przemyśl – Bircza – Sanok - 20,5 km,
- Babica – Frysztak – Turaszówka - 8,8 km,
- Radoszyce – Wielopole - 7,9 km,
- Leżajsk – Sokołów - 5,2 km,
- Leżajsk – Naklik - 6,6 km,
- Baranów – Majdan - 4,5 km,
- serpentyny w Lesku - 1,3 km.
Wykonane w latach 1961 – 1965 roboty drogowe przyczyniły się do zakończenia modernizacji dalszych ciągów drogowych, a mianowicie:
- Nisko – Domostawa;
- Rzeszów – Sanok;
- Jarosław – Lubaczów;
- Leżajsk – Sokołów;
- Raniżów – Kolbuszowa;
- Mielec – Radomyśl;
- Krosno – Dukla – Barwinek;
- Babica – Turaszówka;
- Ropczyce – Wielopole – Wiśniowa.
Uwzględniając trasy zmodernizowane do 1961 r. oraz w obecnej pięciolatce, w 1965 r. osiągnięto w pełni dogodne połączenia stolicy województwa – Rzeszowa z siedzibami wszystkich powiatów oraz sąsiednich województw.
Budowa, przebudowa i kapitalny remont mostów
Do najważniejszych obiektów mostowych, które wybudowano lub przebudowano z kredytów inwestycyjnych oraz zmodernizowano w ramach kapitalnego remontu obiektów mostowych w latach 1961 – 1965 w ciągu dróg państwowych należały następujące, wymienione poniżej:
1. mosty żelbetowe na rzekach:
- Ropa w Libuszy - dł. 77,8 m,
- Tanew w Narolu - dł. 26,5 m,
- Lubaczówka w Nowej Grobli - dł. 34,8 m,
- Wisłok w Czarnej k/Łańcuta - dł. 140,0 m,
- Osława w Zagórzu - dł. 80,4 m,
- Wołosaty w Ustrzykach Górnych - dł. 34,4 m,
- Osławica w Jaworniku - dł. 60,0 m,
- Wetlinka w Wetlinie (I) - dł. 35,7 m,
- Wetlinka w Wetlinie (II) - dł. 34,0 m,
- Stobnica w Domaradzu (I) - dł. 42,2 m,
- Stobnica w Domaradzu (II) - dł. 32,6 m,
- Tanew w Ulanowie - dł. 102,0 m,
2. mosty stalowe z pomostem trwałym na rzekach:
- San w Brandwicy - dł. 306,0 m,
- San w Zatwarnicy - dł. 63,5 m,
3. mosty sprężone na rzekach:
-Osławica w Rzepedzi (I) - dł. 32,1 m,
- Osławica w Rzepedzi (II) - dł. 39,0 m,
- Osławica w Komańczy - dł. 40,0 m,
- Osława w Szczawnym - dł. 58,8 m,
- Osława w Tarnawie - dł. 74,8 m,
4. most stalowy z pomostem drewnianym na rzece San w Smolniku - dł. 57,6 m.
Najważniejsze osiągnięcia i wydarzenia w latach 1961 – 1965
1. Zakończenie przebudowy i oddanie do użytku w 1962 r. „dużej obwodnicy” bieszczadzkiej (zwanej również dużą „pętlą bieszczadzką”) o długości 142,5 km, w skład której wchodziły następujące drogi państwowe:
- Lesko – Baligród – Cisna – 37,2 km,
- Cisna – Wetlina – Ustrzyki Górne – 35,5 km,
- Ustrzyki Dolne – Ustrzyki Górne – 44,8 km,
- Lesko – Ustrzyki Górne – 25,0 km.
2. Wdrożenie w 1963 r. do powszechnego stos. podbudów z kruszyw niesortowanych skalnych i naturalnych o uziarnieniu 0/40 mm otoczonych bitumem w otaczarkach,
3. Ograniczenie wykonawstwa podbudów smołospoinowych i półwgłębnie smołowanych z użyciem tłucznia o małej wytrzymałości miejscowego pochodzenia, produkowanego w kamieniołomach w Dołżycy, Czarnej, Bystrym i Żubraczach.
4. Uruchomienie w 1964 r. produkcji mas otaczanych na zimno, tj. z kruszywa o uziarnieniu 0/40 mm otaczanego zaprawą smoło wodną w betoniarce przeciwbieżnej.
Poniżej mapa dróg wybudowanych w przebudowanych w Bieszczadach w latach 1955 – 1975
Drogi lokalne
Wykonanie zadań rzeczowych na drogach lokalnych w latach 1961 – 1965 przedstawiało się jak niżej:
Przy budowie dróg lokalnych wykonywano wyłącznie nawierzchnie nieulepszone, przeważnie tłuczniowe i żwirowe. Układano je na podbudowach z kamienia łamanego typu Trésagueta oraz z kruszyw pochodzenia naturalnego (pospółki, żwiry) i skalnego (tłuczeń niesortowany). Na gruntach nieprzepuszczalnych dolną warstwę podbudów układano na warstwie filtracyjnej grubości 15 – 20 cm z piasku lub warstwie odcinającej grubości 10 cm z piasku. Wykonawstwo podbudów z gruntów rodzimych stabilizowanych cementem rozpoczęto dopiero w 1965 r.
Do 1964 r. wykonywano wyłącznie nawierzchnie ulepszone w postaci pojedynczego lub podwójnego powierzchniowego utrwalenia przy użyciu grysów i smoły. Wykonywanie nawierzchni ulepszonych z mas bitumicznych mineralno-smołowych zapoczątkowano dopiero po uruchomieniu pierwszych wytwórni mas bitumicznych w Powiatowych Zarządach Dróg Lokalnych w Rzeszowie, Strzyżowie i Sanoku w 1964 r.
W budownictwie mostowym stosowano konstrukcje nośne żelbetowe, stalowe z pomostem trwałym lub drewnianym oraz drewniane.
Do większych obiektów mostowych wybudowanych w latach 1961 – 1965 należały:
1. mosty żelbetowe:
- Lubaczówka/Nowa Grobla - dł. 34,8 m,
- Solinka/Dołżyca - dł. 41,0 m,
- 4 mosty na rz. Solince w Polance - o dł. 39,0 m, 34,9 m, 34,9 m, 41,8 m,
- Mleczka/Zarzecze - dł. 21,2 m,
- Wielopolka/Glinik - dł. 19,2 m,
- Ryjak/Błażowa - dł. 25,0 m,
2. most stalowy z belek B-6, pomost trwały (żelbetowa płyta współpracująca): na rzece Bystrzycy w Borku - dł. 25,0 m,
3. mosty stalowe z dźwigarów NP-55 i belek B-6 z pomostami drewnianymi:
- Łęg/Spie - dł. 60,0 m,
- Wisłoka/Zarzecze - dł. 101,1 m,
- Ropa/Skołyszyn - dł. 61,1 m,
- Wisłoka/Kąty - dł. 51,2 m,
- Solinka/Terka - dł. 61,1 m,
- Hoczewka/Zahoczewie - dł. 31,8 m,
- San/Zatwarnica - dł. 63,5 m,
- Wisłok/Białobrzegi - dł. 87,0 m,
- Wisłok/Siedliska - dł. 74,8 m,
- Wisłok/Czudec - dł. 52,0 m.
9.4. Okres 1966 – 1970
Drogi państwowe
Do 1965 r. naczelną zasadą programowania i wykonawstwa robót drogowych było zabezpieczenie przejezdności na możliwie największej ilości dróg. Zamierzenie to realizowano poprzez wykonywanie nawierzchni ulepszonych typu lekkiego lub lekko wzmocnionego, które były jednak mało odporne na wiosenne przełomy. W wyniku szybkiego rozwoju gospodarczego województwa i związanego z tym wzrostu zadań transportowych, zaszła konieczność zahamowania budowy nawierzchni lekkich oraz przestawienia się na wzmacnianie już zmodernizowanej sieci drogowej i częściową przebudowę dróg. W budownictwie mostowym w coraz większym zakresie rozpoczęto modernizować mosty trwałe nienormatywne. Główny wysiłek skierowano więc na proces wzmacniania podstawowej sieci drogowej celem uzyskania właściwych parametrów dróg i mostów, odpowiadających obciążeniu ruchem, który zwiększył się z 2391 t/dobę w 1960 r. do 3294 t/dobę w 1965 r.
Ze środków inwestycyjnych i na kapitalny remont dróg wykonywano w latach 1966 – 1970 roboty na niżej wymienionych drogach państwowych:
- Zagórz – Radoszyce - 3,91 km,
- Jaśliska – Komańcza - 22,70 km,
- Hoczew – Polana – Czarna - 17,20 km,
- Rymanów – Jaśliska - 12,00 km,
- Przemyśl – Sanok - 24,30 km,
- Sanok – Bukowisko – Szczawne - 7,50 km,
- Załuż – Lesko - 3,50 km,
- Tarnobrzeg – Jeziórko - 8,02 km,
- Nagnajów – Jadachy - 6,75 km,
- Obejście Tarnobrzega - 2,65 km,
- Bircza Stara – Lipa – Wara - 18,35 km,
- Dojazdy do mostu San/Sieniawa - 4,90 km.
Wykonawcami ww. robót drogowych były:
1. do końca 1967 r. Krakowskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych, a od początku 1968 r. Rzeszowskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych na pierwszych 7 drogach wyżej wymienionych,
2. Warszawskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych na drogach: Tarnobrzeg – Jeziórko; Nagnajów – Jadachy i na obejściu Tarnobrzega,
3. Rejon Eksploatacji Dróg Publicznych w Przemyślu na drodze Bircza – Stara – Lipa – Wara,
4. Rejon Eksploatacji Dróg Publicznych w Jarosławiu dojazdów do mostu na rzece San w Sieniawie (Ubieszynie).
Wzmocnienia nawierzchni, wykonywane w ramach kapitalnego remontu dróg, lokalizowane były na ważnych komunikacyjnie drogach sieci podstawowej w ten sposób, aby uzyskać w możliwie jak najszybszym czasie powiązaną ze sobą sieć dróg przystosowanych do przenoszenia obciążeń powyżej 8 t/oś, a w szczególności 10 t/oś.
W latach 1965 – 1970 główne roboty związane z wzmacnianiem nawierzchni drogowych do nośności powyżej 8 t/oś zlokalizowane były na następujących drogach:
- Kraków – Przemyśl – Medyka;
- Przeworsk – Sieniawa – Tarnogród;
- Rzeszów – Sanok;
- Pilzno – Jasło;
- Jasło – Rymanów;
- Jarosław – Oleszyce – Lubaczów – Budomierz;
- Sandomierz – Tarnobrzeg – Mielec;
- Tarnobrzeg – Rzeszów;
- Sokołów – Rzeszów;
- Miejsce Piastowe – Dukla;
- Tarnobrzeg – Grębów;
- Grębów – Trześń;
Ustrzyki Dolne – Ustrzyki Górne;
- Przemyśl – Sanok;
- Lesko – Cisna – Ustrzyki Górne.
Efekty uzyskane z tytułu budowy, przebudowy i kapitalnego remontu dróg w latach 1966 – 1970 to:
- zwiększenie ilości dróg przystosowanych do przenoszenia nacisków powyżej 8 t/oś z 18,6% (555,0 km) w 1965 r. do 42,1% (1298 km) w 1970 r.,
- zwiększenie nawierzchni z mas mineralno-smołowych i asfaltowych typu średniego z 196,0 km w 1965 r. do 539,0 km w 1970 r. oraz typu ciężkiego z 8,5 km w 1965 r. do 143,8 km w 1970 r.,
- przyrost nawierzchni z mas mineralno-asfaltowych w wyniku uruchomienia produkcji mas o lepiszczu asfaltowym w rejonach eksploatacji dróg publicznych.
W zakresie robót mostowych, oprócz budowy obiektów mostowych ze środków inwestycyjnych, kontynuowano w dalszym ciągu przebudowę obiektów mostowych tymczasowych na trwałe, stalowe z pomostem drewnianym oraz przepusty jak również mostów nienormatywnych trwałych (o mniejszej szerokości lub nośności na obiekty trwałe normatywne.
Ogółem w latach 1966 – 1970 przebudowano w ramach modernizacji:
a) 157 obiektów mostowych tymczasowych na:
- 47 mostów trwałych o łącznej długości po modernizacji 834 m,
- 37 mostów stalowych z pomostem drewnianym o łącznej długości po modernizacji 716 m,
- 73 przepusty drogowe o łącznej długości po modernizacji 165 m.
b) 59 mostów trwałych nienormatywnych na normatywne o łącznej długości po modernizacji 649 m.
Mosty w ciągu dróg państwowych
Do najważniejszych obiektów mostowych, które wybudowano w ramach inwestycji oraz zmodernizowano ze środków na kapitalny remont mostów w latach 1966 – 1970, należały:
1. mosty żelbetowe na rzekach:
- Jasiołka w Zboiskach - 74,0 m,
- Solinka w Dąbrówkach - 60,6 m,
- Solinka w Wołkowyi - 59,7 m,
- Solinka w Bukowcu - 52,6 m,
- Wisznia w Michałówce - 54,9 m,
- Wiar w Huwnikach - 75,3 m,
- Wisłok w Wisłoku Wielkim - 55,4 m,
- Stobnica w Humniskach - 46,8 m,
- Wisłok w Iskrzyni - 64,0 m,
- Mleczka w Przeworsku - 40,0 m,
- Zyzoga w Raniżowie - 32,1 m,
- Wisłok w Wisłoku Wielkim - 34,0 m,
- Strwiąż w Brzegach Dolnych - 31,0 m,
2. mosty sprężone na rzekach:
- San w Ubieszynie - 240,0 m,
- Wisłok w Besku - 75,0 m,
3. mosty stalowe z pomostem trwałym na rzekach:
- San w Rajskim - 86,00 m,
- Wisłoka w Kątach - 62,70 m,
- Wisłoka w Krempnej - 51,00 m,
- Szkło w Łazarach - 31,00 m,
4. most stalowy z pomostem drewnianym na rzece San w Kuryłówce - 252,90 m,
5. most tymczasowy na rzece Wisłoce w Żmigrodzie - 81,10 m.
Wykonawcami obiektów mostowych były:
1. Kieleckie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych, które budowało m. in.:
- most na rzece San w Sieniawie (Ubieszynie),
- na rz. Wisłok w Besku,
- 3 mosty w ciągu drogi Jaśliska – Komańcza,
- most w ciągu drogi Hoczew – Czarna,
2. Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych Nr 15,
3. Rejony Eksploatacji Dróg Publicznych w Jaśle, Krośnie, Sanoku i Przemyślu.
Drogi i mosty lokalne
W latach 1966 – 1970:
- wybudowano 1885 km nowych dróg, w tym 90,6 km o nawierzchni ulepszonej,
- poddano kapitalnemu remontowi 1338 km dróg twardych, modernizując 656,4 km oraz odnawiając 681,6 km nawierzchni drogowych,
- ulepszono 490,1 km dróg gruntowych, wyposażając je w nawierzchnie żwirowe,
- wybudowano 232 obiekty mostowe o łącznej długości 3102 km, w tym 141/2135 m mostów trwałych oraz 91/967 m mostów półstałych i drewnianych,
- zmodernizowano 73 mosty o łącznej długości 1503 m oraz pomalowano 23387 konstrukcji stalowych.
Do ważniejszych obiektów mostowych budowanych w latach 1966 – 1970 zaliczamy:
1. mosty stalowe z pomostem trwałym (płyta żelbetowa):
- Wielopolka/Skrzyszów - dł. 42,0 m,
- Strug/Borek Stary - dł. 20,7 m,
- Wielopolka/Niedźwiada - dł. 32,2 m,
- Stobnica/Stara Wieś - dł. 32,3 m,
- Trzebośnica/Sarzyna - dł. 47,6 m,
- Gwoźnica/Połomia - dł. 21,0 m,
2. mosty stalowe z pomostem drewnianym:
- Szkło/Babiaki - dł. 23,4 m,
- Jasiołka/Trzciana - dł. 56,0 m,
3. most żelbetowy na rz. Wielopolce w Gliniku - dł. 21,7 m,
4. mosty półstałe:
- Wisłok/Budy Łańcuckie - dł. 90,0 m,
- Mleczka/Manasterz - dł. 38,8 m.
9.5. Okres 1971 – 1975
Wykonawstwo robót drogowych na drogach państwowych
Realizując wytyczoną politykę drogową, zmierzającą do poprawy przystosowania dróg do zwiększonego obciążenia dróg ruchem, roboty modernizacyjne i odnowy nawierzchni drogowych wykonywane były w latach 1971 – 1975 w szczególności na następujących ciągach drogowych:
- Kraków – Przemyśl;
- Lublin – Rzeszów;
- Sandomierz – Jarosław;
- Tarnobrzeg – Rzeszów;
- Sandomierz – Dębica;
- Rzeszów – Krościenko;
- Nowy Sącz – Sanok;
- Przemyśl – Sanok;
- Przemyśl – Domaradz – Barwinek;
- Rzeszów – Dylągówka;
- Jarosław – Bełżec;
- Ustrzyki Dolne – Ustrzyki Górne – Wołosate;
- Lesko – Cisna; Babica – Warzyce;
- Jarosław – Pruchnik;
- Turaszówka – Twierdza;
- Zagórz – Komańcza;
- Sanok – Bukowisko;
- Krosno – Lutcza;
- Dukla – Żmigród.
Ponadto:
1. zmodernizowano m. in. przejścia przez:
- Rzochów i Mielec (droga Tarnobrzeg – Dębica),
- Ustrzyki Dolne i Lesko (droga Rzeszów – Krościenko),
- Kolbuszową (droga Tarnobrzeg – Rzeszów),
2. wykonano obejścia:
- Sędziszowa (droga Kraków – Przemyśl),
- Krosna (droga Nowy Sącz – Sanok),
- Trzebowniska (droga Lublin – Rzeszów),
3. rozpoczęto budowę obejścia Dębicy (droga Kraków – Przemyśl).
W ramach likwidacji dróg gruntowych wykonano nawierzchnie twarde ulepszone na następujących drogach gruntowych:
- Bukowsko – Szczawne;
- Pruchnik – Nienadowa;
- Rymanów – Bukowsko;
- Kańczuga – Pruchnik;
- Jasło – Błażkowa;
- Bircza Stara – Lipa – Wara;
- Solina – Myczków,
zmniejszając długość dróg gruntowych o około 50 km.
W latach 1971 – 1975 wykonywano w ramach bieżącego utrzymania dróg rocznie od 154 km do 269 km regeneracje nawierzchni z mas bitumicznych oraz od 150 – 200 km powierzchniowych utrwaleń -nawierzchni przy użyciu smoły i emulsji asfaltowych.
Ponadto ze środków na bieżące utrzymanie dróg realizowano szeroki program estetyzacji dróg i bezpieczeństwa ruchu na drogach. Program ten obejmował ścinanie i utwardzanie poboczy drogowych, budowę zatok autobusowych, parkingów i miejsc wypoczynkowych oraz poziome oznakowanie dróg.
Utwardzenie poboczy wykonywano głównie na drogach III klasy technicznej: Kraków – Przemyśl, Sandomierz – Rzeszów, Lublin – Rzeszów; Rzeszów – Sanok – Ustrzyki Dolne; Nowy Sącz – Sanok i Domaradz –Barwinek.
Ogółem w latach 1971 – 1975 utwardzono pobocza na długości 310 km. Szerokość utwardzonych poboczy wynosiła 1,0 – 2,5 m. Konstrukcja utwardzonych poboczy składała się z warstwy tłucznia klinowanego na smole grubości 10 cm i warstwy ścieralnej z masy mineralno-bitumicznej grubości 4,0 cm.
Wybudowano 66 par zatok autobusowych na niżej wymienionych drogach: Kraków – Przemyśl, Sandomierz – Rzeszów; Rzeszów – Sanok – Krościenko; Lublin – Rzeszów; Nowy Sącz – Sanok; Tarnobrzeg – Dębica i Domaradz – Barwinek.
Wybudowano ogółem 14 parkingów i miejsc wypoczynkowych, m. in.:
- w Parkoszu, Grzęsce, Przemyślu i Medyce przy drodze E-22 Kraków – Przemyśl,
- w Jadach i Borze przy drodze Tarnobrzeg – Rzeszów,
- w Daliowej przy drodze Tylawa - Jaśliska,
- w Postołowie przy drodze Rzeszów – Krościenko,
- w Salinie przy drodze Miejsce Piastowe – Barwinek,
- w Polance przy drodze Hoczew – Czarna.
Od 1974 r. poziomym oznakowaniem objęto 728 km dróg państwowych, a mianowicie:
- 162 km objęto malowaniem ciągłym osi jezdni wraz z pasami krawędziowymi na odcinkach: Pilzno – Medyka (140 km), Rzeszów – Głogów (9 km), Rzeszów – Babica (13 km),
- 566 km objęto malowaniem ciągłym tylko osi jezdni na odcinkach: Głuchów – Sandomierz (81 km); Lublin – Rzeszów (58 km); Babica – Ustrzyki Dolne (99 km); Nowy Sącz – Sanok (106 km); Miejsce Piastowe – Barwinek (29 km); Sandomierz – Nisko (36 km); Pilzno – Jasło (32 km); Przemyśl – Sanok (63 km) i Tarnobrzeg – Dębica (62 km).
Wykonawstwo robót mostowych w ciągu dróg państwowych
W latach 1971 – 1975 oprócz budowy obiektów mostowych finansowanej z kredytów inwestycyjnych, w dalszym ciągu kontynuowano przebudowę i modernizację obiektów mostowych ze środków na kapitalny remont mostów.
W ramach kapitalnego remontu przebudowywano: mosty tymczasowe i drewniane na mosty trwałe żelbetowe, sprężone i stalowe z pomostem trwałym lub drewnianym oraz na przepusty, jak również mosty trwałe nienormatywne. Ogółem zmodernizowano 1460 m obiektów mostowych.
Z kredytów inwestycyjnych w latach 1971 – 1975 wybudowano ogółem 6 mostów o łącznej długości 222 m.
Do ważniejszych obiektów mostowych, które wybudowano ze środków inwestycyjnych oraz zmodernizowano w ramach kapitalnego remontu mostów należały:
1. mosty żelbetowe przez rzeki:
- Sękówkę w Siarach - dł. 62,5 m,
- Stobnicę w Lutczy - dł. 31,6 m,
- Wołosaty w Wołosatym - dł. 36,7 m,
- Sękówkę w Sękowej - dł. 76,1 m,
- Pannę w Tylawie - dł. 31,8 m,
- Jasiołkę w Tylawie - dł. 31,8 m,
- Strwiąż w Ustrzykach Dolnych - dł. 36,0 m,
- Osławę w Woli Michowej - dł. 31,7 m,
- Lubatówkę w Krośnie - dł. 64,5 m,
- Jasiołkę w Ustrzykach Dolnych - dł. 40,1 m,
2. most sprężony na rz. San w Postołowie - dł. 137,9 m,
3. most stalowy na rz. San w Krzeszowie - dł. 274,1 m,
4. wiadukty nad torami kolejowymi:
- żelbetowy w Nisku - dł. 75,5 m,
- żelbetowy w Krośnie - dł. 80,8 m,
- żelbetowy w Sędziszowie - dł. 32,0 m,
- żelbetowy w Osławicy - dł. 30,7 m,
- żelbetowy w Majdanie - dł. 42,0 m,
- sprężony w Olszanicy - dł. 49,8 m,
5. mosty półstałe (objazdowe):
- na potoku Jawornik w Iskaniu - dł. 31,7 m,
- na rz. Stobnicy w Sufczynie - dł. 43,9 m.
Drogi lokalne
Założony na lata 1966 – 1970 plan rzeczowo-finansowy na utrzymanie dróg lokalnych został znacznie przekroczony zarówno w zakresach rzeczowych robót, jak i w wyrazie wartościowym. Wysokie przekroczenie planowanych zadań w zakresie inwestycji limitowanych było wynikiem partycypacji w budownictwie drogowym innych resortów, a w szczególności rolnictwa i przemysłu chemicznego. Zasadniczy wpływ na wielkość wykonanego przerobu i uzyskane efekty rzeczowe miała realizacja społecznych czynów drogowych, które stanowiły 62% ogólnej wartości wykonanych zadań. Szczególnie dobre wyniki w realizacji czynów drogowych osiągnęły takie powiaty jak: Rzeszów, Kolbuszowa, Jasło, Jarosław, Leżajsk, Krosno i Przemyśl.
Wartość techniczną posiadanej sieci dróg lokalnych obniżało jednak wiele czynników, a mianowicie:
a) posiadana aktualnie ilość dróg lokalnych o nawierzchni twardej nie tworzyła zamkniętych układów komunikacyjnych, lecz składała się z szeregu rozproszonych w terenie odcinków,
b) duże zróżnicowanie wskaźnika dróg twardych w poszczególnych powiatach, np. powiaty Łańcut i Kolbuszowa posiadały wskaźnik ponad 60%, natomiast Sanok i Ustrzyki Dolne zaledwie 25%,
c) zły stan nawierzchni twardych na drogach lokalnych.
W 1971 r. wydzielono podstawową sieć dróg lokalnych, do której zaliczono:
a) drogi lokalne o łącznej długości 4760 km, w tym:
- o nawierzchni twardej - 1841 km,
- o nawierzchni twardej ulepszonej - 874 km,
- o nawierzchni gruntowej - 1945 km,
b) mosty w ciągu dróg zaliczonych do sieci podstawowej 830 szt./11217 m, w tym stałych i półstałych 508/7803 szt./m.
W latach 1971 – 1975 na drogach lokalnych poddano kapitalnemu remontowi 2401,7 km dróg, modernizując 1476,9 km dróg oraz odnawiając 924,8 km nawierzchni drogowych.
W dziedzinie budownictwa mostowego wybudowano 110 obiektów mostowych o łącznej długości 1231 m.
W dziedzinie technologii robót drogowych wykonywano przede wszystkim:
- podbudowy z niesortowanego kruszywa naturalnego (pospółek i żwirów) i łamanego (tłucznia niesortowanego),
- podbudowy z gruntów naturalnych stabilizowanych popiołami lotnymi z węgla brunatnego, cementem lub mieszanką tych spoiw,
- podbudowy z mas smołowo-wodnych wytwarzanych na zimno w betoniarkach przeciwbieżnych,
- nawierzchnie ulepszone, głównie z mas mineralno-bitumicznych o lepiszczu smołowym i asfaltowym oraz powierzchniowo utrwalone przy użyciu smoły, jedno- i dwuwarstwowe,
- nawierzchnie nieulepszone – tłuczniowe i żwirowe.
W dziedzinie budownictwa mostowego wykonano przede wszystkim:
- podpory (przyczółki i filary) stałe, betonowe,
- przy obiektach mostowych większych, konstrukcje nośne z dźwigarów NP-55 z pomostami drewnianymi lub trwałymi w postaci płyty żelbetowej betonowanej na budowie lub z płyt żelbetowych prefabrykowanych,
- małe obiekty mostowe o konstrukcji nośnej z płyt lub belek żelbetowych.
Do ważniejszych obiektów mostowych wybudowanych w latach 1971 – 1975 należały:
1. mosty stalowe z dźwigarów NP-55 z pomostem trwałym z płyty żelbetowej betonowanej na miejscu:
- Wisłoka/Rozstajne - dł. 58,0 m,
- Wisłoka/Świątkowa I - dł. 48,0 m,
- Wisłoka/Świątkowa II - dł. 63,6 m,
- Lubaczówka/Radawa - dł. 48,0 m,
- Wisłok/Krościenko - dł. 42,7 m,
- Stobnica/Blizne - dł. 35,0 m,
2. most stalowy z pomostem trwałym z prefabrykowanych płyt żelbetowych klejonych do dźwigarów NP-55 na rz. Przyrwa w Wilczej Woli, dł. 28,0 m,
3. mosty żelbetowe:
- Lubaczówka/Szczutków I - dł. 31,2 m,
- Mleczka/Pełnatycze - dł. 17,6 m,
- Bystrzyca/Borek Wielki - dł. 31,0 m,
4. mosty stalowe z pomostem drewnianym:
- Wisłok/Świętoniowa - dł. 118,0 m,
- Wisłok/Trzebownisko - dł. 86,0 m,
5. kładka dla pieszych na rz. Wisłok w Chodaczowie - dł. 78,0 m.
W latach 1971 – 1975 nadal na wysokim poziomie utrzymywała się realizacja inwestycyjnych i utrzymaniowych czynów drogowych organizowanych wspólnie przez urzędy gmin i powiatowe zarządy dróg lokalnych. Wykonanie w ramach społecznych czynów drogowych zadań rzeczowych przedstawia się jak niżej:
a) budowa dróg w ramach środków inwestycyjnych grupy „B”- 1075,5 km,
b) budowa mostów w ramach środków inwestycyjnych grupy „B” - 48 szt./666 m,
c) ulepszanie dróg - 182,5 km,
d) kapitalny remont dróg - 684,6 km, w tym:
- modernizacja dróg - 338,2 km,
- odnowa nawierzchni - 346,4 km.
Kolejną część monografii drogownictwa poświęcimy nawierzchniom na drogach państwowych i lokalnych w latach 1952 – 1975.
