W związku ze zbliżającymi się wyborami parlamentarnymi zarządzonymi na dzień 13 października 2019 r., informujemy o obowiązujących przepisach prawa i procedurach postępowania w zakresie umieszczania plakatów wyborczych w pasie drogowym dróg krajowych.

Przepisy

Zgodnie z aktualną linią orzecznictwa sądów administracyjnych, plakaty wyborcze spełniające cechy materiału wyborczego, o którym mowa w art. 109 § 1 i 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011r. - Kodeks wyborczy (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 684) stanowią reklamy w rozumieniu art. 4 pkt 23) ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 2068 z późn. zm.), a zatem ich umieszczenie w pasie drogowym podlega dyspozycjom art. 39 ust. 3 oraz art. 40 ust. 1 w związku z ust. 2 pkt 3) ustawy o drogach publicznych.

 

Powyższą wykładnię przepisów dotyczących umieszczania reklam wyborczych w pasie drogowym potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 24 sierpnia 2010r., sygn. akt II GSK 728/09 oraz wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych m. in. Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 29 sierpnia 2013r. sygn. akt II SA/Sz 1227/12 oraz wyrok WSA w Łodzi z dnia 17 lipca 2015r. sygn. akt III SA/Łd 449/15.

 

Reklama

Pojęcie reklamy zdefiniowano w art. 4 pkt 23) w/w ustawy o drogach publicznych, który brzmi, cyt.: „reklama - umieszczone w polu widzenia użytkownika drogi tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe w rozumieniu art. 2 pkt 16b i 16c ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (jedn. tekst.: Dz.U. z 2018 r., poz. 1945 - ze zm.), a także każdy inny nośnik informacji wizualnej, wraz z jej elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, niebędący znakiem drogowym, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z  2018 r., poz. 1990 - ze zm.), ustawionym przez gminę znakiem informującym o obiektach zlokalizowanych przy drodze, w tym obiektach użyteczności publicznej, znakiem informującym o formie ochrony zabytków lub tablicą informacyjną o nazwie formy ochrony przyrody w rozumieniu art. 115 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2018 r. poz. 1614)”.

 

Zgodnie natomiast z art. 109 ustawy - Kodeks wyborczy, materiałem wyborczym jest każdy pochodzący od komitetu wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami (§ 1). Materiały wyborcze powinny zawierać wyraźne oznaczenie komitetu wyborczego, od którego pochodzą (§ 2) oraz podlegają ochronie prawnej (§ 3). Przepis art. 110 § 1 i 2 Kodeksu wyborczego stanowi zaś, iż cyt.: „Na ścianach budynków, przystankach komunikacji publicznej, tablicach i słupach ogłoszeniowych, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych i telekomunikacyjnych i innych można umieszczać plakaty i hasła wyborcze wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości, obiektu albo urządzenia”.

Plakat wyborczy, podobnie jak handlowy czy usługowy plakat reklamowy, nie jest użytecznie związany z ruchem drogowym i nie należy do infrastruktury drogowej, a zatem jego umieszczenie w pasie drogowym zależy od zgody zarządcy drogi.

 

W związku powyższym, umieszczenie w pasie drogowym tego typu reklam wymaga wcześniejszego uzyskania:

1. Zezwolenia zarządcy drogi na lokalizację reklam w pasie drogowym drogi krajowej na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o drogach publicznych w drodze decyzji administracyjnej.

 

Wniosek o zezwolenie na lokalizację reklamy w pasie drogowym składa się na adres właściwego Oddziału GDDKiA w określonym województwie wraz z wymaganymi dokumentami. Wzór wniosku o wydanie zezwolenia na lokalizację reklamy w pasie drogowym dostępny jest na stronach internetowych poszczególnych oddziałów GDDKiA lub w ich siedzibach.

 

2. Zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego wydanego na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o drogach publicznych w drodze decyzji administracyjnej, w którym zostanie naliczona stosowna opłata za zajęcie pasa drogowego. W odniesieniu do dróg krajowych, stawki opłat za zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia reklam określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lipca 2011r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (tj. Dz. U. z 2014r., poz. 1608) i wynoszą one, zgodnie z § 4 ust. 2 pkt 2) w/w rozporządzenia, 4zł za każdy dzień zajęcia 1 m2 powierzchni reklamy.

 

Wniosek o zezwolenie na umieszczenie reklam składa się do właściwego Rejonu GDDKiA, wskazanego w decyzji lokalizacyjnej, o której mowa w pkt 1. Wzór wniosku o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia reklamy dostępny jest na stronach internetowych poszczególnych oddziałów GDDKiA lub w siedzibie Rejonów/Oddziałów.

 

Równocześnie informujemy, iż reklamy nie mogą być umieszczane: w obrębie oddziaływania skrzyżowania, na znakach drogowych, wiaduktach kolejowych w obrębie pasa drogowego, jak również w pasie drogowym poza obszarem zabudowanym, z wyłączeniem parkingów i miejsc obsługi podróżnych.

 

W przypadku stwierdzenia zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia poprzez umieszczenie plakatu wyborczego, zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną na podstawie art. 40 ust. 12 pkt 1) w/w ustawy o drogach publicznych, stanowiącą dziesięciokrotność opłaty ustalanej jak przy wydawaniu zezwolenia.

 

Z tych też względów, w celu uniknięcia ewentualnych postępowań skutkujących nałożeniem kar pieniężnych za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządców dróg, prosimy o przekazanie przedmiotowej informacji wszystkim kandydatom do Sejmu i Senatu, reprezentującym Państwa Komitet Wyborczy w danym województwie.

 

Ponadto podkreślić należy, że na podstawie art. 110 § 5 Kodeksu wyborczego, cyt.: „Policja lub straż gminna jest obowiązana usuwać na koszt komitetów wyborczych plakaty i hasła wyborcze, których sposób umieszczenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź bezpieczeństwu w ruchu drogowym”.

 

W związku z powyższym informujemy, że w sytuacji uznania przez zarządcę drogi krajowej, iż dany plakat wyborczy, umieszczony w pasie drogowym lub w jego sąsiedztwie, zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, o fakcie tym niezwłocznie będą powiadamiane odpowiednie służby.