Niemal przed rokiem, 21 stycznia 2019 r., po kilkumiesięcznej współpracy administracji publicznej z branżą budowlaną wprowadziliśmy nowe zasady waloryzacji kontraktów opierające się o tzw. koszyk waloryzacyjny. Była to odpowiedź Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad na sygnały o nieadekwatności dotychczasowych zasad waloryzacji, które nie oddawały faktycznego tempa wzrostu cen robót budowlanych.
- Bardziej dynamiczna reakcja na zmiany cen rynkowych elementów wpływających na ostateczny bilans kontraktu
- Kalkulator GUS wspomaga obliczanie należnych kwot z uwzględnieniem waloryzacji
- W praktyce nowe zasady waloryzacji zastosowaliśmy przy rozliczaniu płatności za prace na budowie A1
Minął rok od wprowadzenia nowych zasad
Nowe zasady dotyczą umów zawartych po 21 stycznia 2019 r. Stosowane są przy comiesięcznych rozliczeniach z wykonawcami i podwykonawcami. Dzielą ryzyka po połowie pomiędzy wykonawcę i zamawiającego, czyli waloryzacji podlega 50 proc. wartości płatności za kontrakt. Zastrzegliśmy jednak, że wprowadzone do kontraktu zmiany nie podlegają waloryzacji, gdyż wyceniane są według cen bieżących. Ustalono, że limit waloryzacji wynosi +/- 5 proc. zaakceptowanej kwoty kontraktowej.
W skład „koszyka waloryzacyjnego”, składającego się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wchodzą ceny: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami). Dodatkowo pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych - wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie zostały wyodrębnione w „koszyku” (np. produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe).
„Kalkulator" pomoże wyliczyć
Współpraca GDDKiA oraz Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) od końca 2018 roku zaowocowała stworzeniem nowego narzędzia pomagającego w wyliczeniach waloryzacji kosztów kontraktów. Aplikacja „Kalkulator” jest mechanizmem (wzorem) waloryzacyjnym do obliczenia realnych zmian kosztów na rynku w określonym czasie dla kontraktów infrastrukturalnych w Polsce. Wskaźniki cen dotyczące tych elementów są obliczane i publikowane przez GUS. W praktyce należy wejść na kalkulator, wybrać odpowiedni kalkulator (jest ich kilka), podać okres początkowy i ten dla którego liczymy waloryzację, podać kwotę z przejściowego świadectwa płatności (PŚP) do waloryzacji i resztę kalkulator oblicza już sam, podając gotową kwotę.
Link do kalkulatora: http://swaid.stat.gov.pl/Ceny_dashboards/Raporty_predefiniowane/RAP_DBD_CEN_45.aspx
Nowe zasady w praktyce
Funkcjonowanie nowych zasad mogliśmy już zweryfikować przy rozliczaniu płatności za prace zabezpieczające na budowie A1 pomiędzy węzłami Częstochowa Północ i Częstochowa Blachownia. Dla przykładu, od stycznia do września 2019 r., w oparciu o dostępne wskaźniki cen opublikowane przez Prezesa GUS, mnożnik korygujący ceny dla nawierzchni bitumicznej wyniósł 102,1381, natomiast dla nawierzchni betonowej 102,2848.
Obecnie limit waloryzacyjny wynosi 5 proc. co oznacza, że maksymalny mnożnik korygujący wynagrodzenie wykonawców może wzrosnąć do wartości 105. W przypadku kontraktów realizowanych w trybie „Projektu i buduj” waloryzacja w praktyce będzie stosowana dopiero po wydaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, wraz z otrzymaniem pierwszych PŚP.
Zaproponowane obecnie przez GDDKiA wskaźniki znacznie dynamiczniej reagują na sytuację rynkową niż dotychczas stosowane. Analizujemy jeszcze możliwość wyjątkowego podejścia do dłuższych niż zwykle terminowo kontraktów i zastosowania innego niż 5 proc. limitu waloryzacji.
