Przeanalizowaliśmy ruch w kwietniu 2020 r. i porównaliśmy go z ruchem w analogicznym okresie w latach ubiegłych. Podobnie jak w marcu obserwujemy znaczny spadek ruchu pojazdów osobowych. Jest to bezpośrednio związane z ograniczeniami wprowadzonymi na czas epidemii. Ruch pojazdów ciężkich, które mogą się swobodnie przemieszczać, nadal utrzymuje się na wysokim poziomie w stosunku do pozostałych pojazdów.
- Dokładna analiza dzięki elektronicznemu systemowi poboru opłat oraz punktom ciągłego pomiaru ruchu.
- Badaliśmy dane o natężeniu ruchu za cały kwiecień i zestawiliśmy je z uśrednionym tygodniem kwietnia z lat 2018 i 2019.
Dokładne pomiary. Co i jak mierzyliśmy?
Na potrzeby bieżącej analizy danych wykorzystano dane ze stanowisk kontrolnych systemu viaTOLL, ze względu na ich wysoką dokładność, wynikającą z zastosowanej metody detekcji pojazdów. Do analiz wykorzystano dane z 33 stanowisk, zlokalizowanych na drogach zarządzanych przez GDDKiA.
Wykresy prezentujące tygodniowe wahania ruchu opracowano na podstawie wielkości uśrednionych dla całego okresu analizy. Zestawienie z wielkościami uśrednionymi pozwala bowiem ograniczyć wpływ wartości losowych i nietypowych na wyniki, a tym samym pozwala na lepszą porównywalność danych.
Kategorie pojazdów rejestrowanych przez stanowiska kontrolne:
- Motocykle
- Samochody osobowe
- Samochody osobowe z przyczepą
- Samochody dostawcze
- Samochody ciężarowe
- Samochody ciężarowe z przyczepą
- Samochody ciężarowe z naczepami
- Autobusy
Kategorie od A do D tworzą łącznie grupę tzw. „pojazdów lekkich”, natomiast kategorie od E do H przypisuje się do grupy „pojazdów ciężkich”.
Porównanie średniego ruchu pojazdów ogółem. Duże spadki
Na poniższym wykresie zestawiliśmy średnią dobową wielkość natężenia ruchu pojazdów ogółem w kwietniu 2018, 2019 i 2020 roku. Średni dobowy ruch (SDR) w kwietniu 2020 r. był średnio o ok. 42% mniejszy od ruchu rejestrowanego w roku 2019. Bezpośredni wpływ na to miała oczywiście sytuacja związana ze stanem epidemii i ograniczeniami w przemieszczaniu się.
Zmiany w ruchu pojazdów ogółem możemy jeszcze lepiej zaobserwować na poszczególnych stanowiskach uwzględnionych w analizie. Spadki procentowe SDR pojazdów ogółem w kwietniu 2020 roku, w porównaniu do roku 2019, wahały się pomiędzy 30 a 60%, co widać na poniższym wykresie:
Ruch ciężarowy na wysokim poziomie
Kolejny wykres przedstawia SDR pojazdów ciężkich w kwietniu w trzech kolejnych latach. W porównaniu do lat 2018 i 2019 oraz liczb związanych z przemieszczaniem się pojazdów ogółem, widoczny spadek ruchu ciężkiego wynoszący odpowiednio 12% i 15% jest naprawdę niewielki. Dla krajowej gospodarki i wielu podmiotów to bardzo ważna i dobra wiadomość.
W podziale na poszczególne stanowiska zmiany wielkości SDR pojazdów ciężkich w kwietniu 2020 r., w odniesieniu do roku 2019, kształtowały się następująco:
Warto zwrócić uwagę na powyższym wykresie, na 1-2% wzrosty na stanowiskach 30620 i 32603 (czyli odpowiednio droga krajowa nr 92 w woj. wielkopolskim odcinek Golina-Konin oraz autostrada A6 w woj. zachodniopomorskim odc. Radziszewo-Klucz).
Są nieznaczne pod względem liczbowym, dotyczą kilkunastu pojazdów, ale niewątpliwie stanowią pozytywny sygnał. Na przeważającej większości odnotowano oczywiście spadek SDR pojazdów ciężkich, jednak kiedy porównamy go z ruchem pojazdów ogółem, różnica jest naprawdę duża. Kierowcy pojazdów ciężarowych nie przerwali pracy, a dostawy są podtrzymywane i transport towarów na drogach krajowych dobrze funkcjonuje.
Bardzo dobrze to widać na poniższych wykresach kołowych z uśrednioną strukturą rodzajową ruchu pojazdów na monitorowanych stanowiskach pomiarowych w poszczególnych okresach:
Jeżeli porównamy ruch poszczególnych rodzajów pojazdów w kwietniu 2018 i 2019 roku to udział poszczególnych maszyn w całym ruchu był niemal identyczny. W roku 2020, ze względu na ograniczenia w przemieszczaniu się, które odbiły się w dużej mierze na ruchu pojazdów lekkich, odnotowano dość istotne zmiany w strukturze rodzajowej ruchu. Udział samochodów osobowych zmniejszył się do ok. 61% (normalnie ponad 71%), przy jednoczesnym wzroście udziału pojazdów ciężarowych, łącznie do ok. 24,1%, podczas gdy przykładowo w roku 2019 ich łączny udział w ruchu na monitorowanych stanowiskach wynosił ok. 16,1%.
Tydzień po tygodniu - sprawdziliśmy
Poniżej, na wykresach, można prześledzić uśrednione tygodniowe wahania ruchu w kwietniu dla lat uwzględnionych w analizie. Dla lepszej czytelności wykresów, mniej liczne kategorie pojazdów umieściliśmy na oddzielnych wykresach. Na wykresach są zsumowane uśrednione natężenia ruchu z poszczególnych stanowisk pomiarowych dla danego dnia tygodnia z zachowaniem tej samej skali wartości, aby ułatwić ich porównywalność.
Uśrednione tygodniowe wahania ruchu w kwietniu 2018 r. (dla wybranych stanowisk).
Uśrednione tygodniowe wahania ruchu w kwietniu 2019 r. (dla wybranych stanowisk).
Uśrednione tygodniowe wahania ruchu w kwietniu 2020 r. (dla wybranych stanowisk).
Porównując wykresy z uśrednionymi tygodniowymi rozkładami ruchu w kwietniu, widać wyraźnie istotnie inną dystrybucję ruchu lekkiego - niezależnie od wielkości natężenia ruchu, które jest ok. 40% mniejsze.
Ruch lekki w kwietniu 2020 r. pozbawiony był charakterystycznego szczytu w piątek, krzywa ruchu w całym tygodniu roboczym ulegała tylko niewielkim zmianom. W weekendy z kolei obserwowany był istotny spadek natężenia ruchu w stosunku do standardowych tygodniowych rozkładów ruchu.
W przypadku pozostałych kategorii pojazdów, ogólna dystrybucja ruchu w tygodniu nie jest zaburzona, mamy tutaj do czynienia ze spadkami wielkości natężeń.
Dodatkowo, na kolejnych dwóch wykresach zestawiono tygodniowe wahania ruchu w całym minionym miesiącu, dzień po dniu.
Kwiecień - dzień po dniu
Powyższe wykresy potwierdzają wcześniejsze wnioski dotyczące wykresów z uśrednionymi tygodniowymi wahaniami ruchu. W przypadku większości kategorii ruch w całym okresie utrzymuje się na o wiele niższym niż normalnie poziome, przy czym poszczególne tygodnie są do siebie dość podobne.
W ostatnich dniach kwietnia, na analizowanych stanowiskach pomiarowych, zarejestrowano istotny przyrost liczby samochodów osobowych (do poziomu ok. 490 tys. poj./dobę) związany ze zmniejszaniem ograniczeń oraz weekendem majowym, natomiast liczba samochodów ciężarowych z naczepami na razie nie ulega większym zmianom, nadal pozostając ok. 10-20 tys. poj./dobę niższa od tej rejestrowanej w latach ubiegłych (115-125 tys. poj./dobę w dniu roboczym). Wyraźnie widoczny jest także znaczny spadek ruchu, jaki miał miejsce w okolicy Świąt Wielkanocnych w tym roku.
Mniej ograniczeń, więcej pojazdów
W ostatnim czasie widoczny jest wzrost wielkości ruchu pojazdów ogółem, na co wpływ ma stopniowe zmniejszanie ograniczeń i związany z tym większy ruch samochodów osobowych.
W związku z powyższym w najbliższym czasie należy spodziewać się kolejnych wzrostów ruchu lekkiego.
Analizując i przetwarzając dane, zwracamy uwagę na wiele czynników
Porównując wyniki z latami ubiegłymi, należy mieć na uwadze, że wielkości ruchu pojazdów uzależnione są od wielu czynników w tym: rozwoju ekonomicznego zarówno w kraju jak i za granicą, zmian w sieci drogowej, zmian w opłatach drogowych, warunków pogodowych, układu dni świątecznych w kalendarzu (Wielkanoc: 1 kwietnia 2018 r., 21 kwietnia 2019 r., 12 kwietnia 2020 r.), ferii zimowych, imprez lokalnych, dni targowych. Nie bez znaczenia są również okresy dni wolnych od pracy w krajach ościennych. Analizując zmiany ruchu na poszczególnych stanowiskach, należy uwzględniać wszystkie uwarunkowania, które mogą mieć wpływ na wielkość ruchu.
