Stan realizacji planów inwestycyjnych na 2020 rok, waloryzacja, przetargi, zapisy kontraktowe i plany na przyszłość - m.in. o tym rozmawialiśmy z przedstawicielami firm budowlanych, które realizują inwestycje drogowe GDDKiA.
- Stan realizacji planów inwestycyjnych - podsumowanie dotychczasowej części sezonu budowlanego.
- Aktualna sytuacja na rynku - waloryzacja, przetargi, wzorcowe umowy.
- Certyfikacja - nowy i transparentny model oceny wykonawców i plany na przyszłość.
- Plan przetargów na 2021 rok dostosowany do potencjału branży budowlanej
Wyjątkowy start sezonu budowlanego i efekty dotychczasowej pracy
Początek sezonu budowlanego przypadł w 2020 roku na ogólnoświatową pandemię koronawirusa. Nie wpłynęło to jednak na realizację naszych planów i postępy na budowach. Wyjątkowa sytuacja gospodarcza związana z pandemią wymaga od nas ponadstandardowego działania. Zwiększając w tym roku nasze plany przetargowe o ponad 220 km i konsekwentnie realizując dotychczasowe inwestycje, stabilizujemy sytuację na rynku budowlanym i dajemy gwarancję miejsc pracy. Efekty?
Od stycznia br. ogłosiliśmy przetargi na 21 odcinków nowych dróg o łącznej długości 257,5 km i wartości ok. 8,8 mld zł. Z tego 16 zadań z Programu Budowy Dróg Krajowych (PBDK) o łącznej długości 221,8 km i wartości ok. 7,8 mld zł oraz 5 zadań na realizację obwodnic z Programu Budowy 100 obwodnic na lata 2020-2030 o łącznej długości 35,7 km i wartości ok. 1 mld zł. Od początku roku podpisaliśmy natomiast 26 umów na zadania o łącznej długości 355,7 km i wartości blisko 15,5 mld zł.
Chcemy, aby nasze plany przetargowe, skala realizowanych inwestycji były dostosowane do potencjału i "mocy przerobowych" branży. Nie sposób jest zbudować portfel zamówień, którego nie będzie się w stanie zrealizować. - powiedział Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.
W 2020 roku przez pierwsze 8 miesięcy wydatki inwestycyjne GDDKiA kształtują się na poziomie 8 mld zł. W ubiegłym roku ten okres zamknęliśmy z wynikiem blisko 5,5 mld złotych. To potwierdza stabilność branży i sprawną realizację kontraktów. Zwłaszcza w tej wyjątkowej sytuacji gospodarczej spowodowanej koronawirusem.
Rok do roku wydajemy więcej na inwestycje. W porównaniu do lipca 2019 r. był to wzrost o 17%, a w sierpniu 2020 r. zasililiśmy rynek budowlany kwotą dwa razy wyższą niż w 2019 r. Pokazuje to, że rynek inwestycji publicznych w czasach pandemii jest silny. Liczę, że sektor bankowy, ubezpieczeniowy również to dostrzeże. - powiedział Dyrektor Żuchowski.
Państwo polskie m.in. poprzez inwestycje infrastrukturalne, zasypuje dziurę inwestycyjną, która powstała w związku z pandemią koronawirusa na rynku inwestycji prywatnych. Inwestycje publiczne, w tym drogi, gwarantują stabilność sektora budowlanego. - podkreślił Tomasz Żuchowski, szef GDDKiA.
Obecnie sieć dróg szybkiego ruchu liczy 4 202,9 km, w tym 1 708,5 km autostrad i 2 494,4 km dróg ekspresowych. W realizacji jest 98 zadań (z PBDK) o łącznej długości 1251,5 km. W przetargu jest 19 zadań (z PBDK) o łącznej długości 262,5 km oraz 5 obwodnic (z Programu Budowy 100 obwodnic) o łącznej długości 35,7 km. W przygotowaniu jest 116 zadań (z PBDK) o łącznej długości 2408 km oraz 95 obwodnic (z PB100 obwodnic) o łącznej długości ok. 810,1 km.
Aktualna sytuacja na rynku i bieżące kwestie
Podczas spotkania poruszony został temat zmiany w wymaganiach przetargowych GDDKiA. W sierpniu br. został wprowadzony nowy warunek środowiskowy wykazaniu się doświadczeniem w wykonaniu przejść dla zwierząt.
Nowy warunek środowiskowy został podważony przez wykonawców w czterech postępowaniach, a Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołania i nakazała usunięcie warunku.
GDDKiA podjęła decyzję, aby usunąć warunek z postępowań i zastanowić się ponownie nad jego brzmieniem po uzyskaniu pisemnego wyroku KIO. Nie rezygnujemy jednak z prac nad ukształtowaniem nowych i akceptowalnych przez wszystkich wymagań przetargowych, aby jeszcze skuteczniej móc wyłaniać podmioty, które będą realizowały kontrakty drogowe w przyszłości.
Poruszony został temat waloryzacji i nowych jej zasad, jakie zostały wprowadzone od stycznia 2019 roku. Waloryzacja działa, sprawdza się w praktyce i odzwierciedla ogólną sytuację rynkową. Wartość koszyka waloryzacyjnego stabilizuje się, a obecna dynamika zmian obrazuje sytuację na rynku i duże spadki cen paliw, asfaltu, cementu, stali i kruszyw Pisaliśmy o tym więcej już w sierpniu: https://www.archiwum.gddkia.gov.pl/pl/a/38811/Waloryzacja-sprawdza-sie-w-praktyce
Ważną kwestią poruszoną na spotkaniu były wzorcowe postanowienia gwarancji. Wprowadzono elektroniczne wersje gwarancji należytego wykonania umowy, należytego wykonania umowy i należytego wykonania zobowiązań z rękojmi oraz zwrotu zaliczki. Wprowadzono mechanizm zmniejszania sumy gwarancyjnej w gwarancji zwrotu zaliczki w przypadku sukcesywnej spłaty zaliczki.
W tematach formalnych i kontraktowych poruszono zagadnienia wzorcowych szczególnych warunków kontraktowych, które uległy doprecyzowaniu.
Spośród zasadniczych zmian, które zaproponowano przedyskutowane zostały m.in. kwestia roszczeń oraz definicje kosztów i wad. Omówiono zmiany dotyczące praw autorskich, podwykonawstwa, harmonogramu, przedłużenia czasu na ukończenie oraz kamieni milowych.
Wspomniano o zmianach we wzorcowych umowach na nadzór. Najistotniejsza? Nowy wzorzec takiego kontraktu bazuje na dniówkowym rozliczaniu czasu pracy konsultanta zamiast wcześniej obowiązującego modelu ryczałtowego.
Obecnie toczą się prace nad dostosowaniem ww. wzorca SWK i umowy na nadzór i zarządzanie do nowego Prawa zamówień publicznych, które obowiązywać będzie od 2021 r.
Omówione zostały otwarcia ofert, jakie miały miejsce w tym roku. Od początku 2020 r. (do 8 września) otworzyliśmy oferty dla 19 zadań o łącznej liczbie 228,2 km i wartości szacunkowej 11,3 mld zł. Z tych 19 zadań dla 8 podpisaliśmy umowy o wartości blisko 7 mld zł i łącznej długości 111,3 km.
Nie możemy dopuścić do sytuacji, że za 2-3 lata wykonawca, który dziś wygrywa przetarg, oświadczy, że nie jest w stanie zrealizować inwestycji za kwotę, którą zaoferował. - wskazał Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.
W ostatnim czasie obserwujemy spadkową tendencję wartości składanych ofert w przetargach. W lipcu, sierpniu i wrześniu br. otworzyliśmy oferty dla 9 zadań o długości 95 km i wartości szacunkowej 3,7 mld zł. Wszystkie ceny najtańszych ofert kształtują się między 46 a 84% kosztorysu Zamawiającego, a deklarowana przez Wykonawców ich wartość to 2,5 mld zł.
Różnica między kwotą szacunkową a najtańszymi ofertami Wykonawców wynosi 1,2 mld zł.
Nie możemy sobie pozwolić na krótkowzroczność. W ostatnich miesiącach obserwujemy, że oferty składane w przetargach oscylują poniżej naszych szacunków, czasami nawet poniżej 50%. Zadajemy sobie pytanie, co się stało, że w przeciągu pół roku oferowana przez wykonawców cena budowy 1 km drogi ekspresowej spadła o ok. 10 mln zł. Musimy wspólnie z branżą bliżej przyjrzeć się tej tendencji, aby nie obróciło się to przeciwko nam w perspektywie kilku lat - mówił Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.
W ostatniej części spotkania Dyrektor Żuchowski podkreślił, że wprowadzenie systemu certyfikacji jest istotną potrzebą rynku zamówień publicznych, zgłaszaną zarówno przez wykonawców jak i przez zamawiających. Dlatego od pewnego czasu prowadzimy rozmowy z branżowymi organizacjami i Ministerstwem Rozwoju, aby wprowadzić do systemu zamówień publicznych mechanizm promujący rzetelnych wykonawców. Szerzej pisaliśmy o tym tutaj: https://www.archiwum.gddkia.gov.pl/pl/a/37729/Czas-docenic-rzetelnosc
Musimy uczyć się na błędach, wyciągać wnioski i szukać rozwiązań, które pozwolą nam budować silny i stabilny rynek budowlany w Polsce. Naszą propozycję jest włączenie do systemu zamówień publicznych certyfikacji, czyli nowego modelu oceny wiarygodności i rzetelności wykonawców. W różnej formie takie mechanizmy oceny funkcjonują już w Europie. Naszym celem jest stworzenie, przy aktywnym udziale branży budowlanej, mechanizmu certyfikacji, który będzie dostosowany do potrzeb i specyfiki polskiego rynku budowlanego. Zależny nam na tym, aby podmioty dające rękojmie realizacji i zakończenia inwestycji były doceniane. - wyjaśnił Tomasz Żuchowski p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.
Na koniec zostały przedstawione plany GDDKiA na przyszłość. A te są bardzo poważne i liczymy na gotowość przedstawicieli branży i współpracę. W 2021 roku planujemy ogłosić postępowania przetargowe na zadania ujęte w Programie Budowy Dróg Krajowych o łącznej długości 304,4 km. Z Programu budowy 100 obwodnic będzie to 28,7 km, a w przypadku zadań na sieci (o wartości powyżej 20 mln zł) łączna ich długość przekroczy 330 km. Łącznie przetargi obejmą ponad 660 km dróg. Szczegółowy plan przetargów na 2021 rok opublikujemy do końca tygodnia.
Bądź na bieżąco z komunikatami GDDKiA. Obserwuj nas w mediach społecznościowych Facebook i Twitter.
