Koszt powstania drogi, od planu do realizacji, jest uzależniony od wielu czynników. Znaczenie ma klasa drogi, ukształtowanie terenu, jego geologia, liczba obiektów inżynierskich i węzłów drogowych, nośność nawierzchni czy zakres prac, jakie są do wykonania na danym odcinku nowo budowanej drogi. Przy uwzględnieniu łącznych kosztów inwestycji bierzemy pod uwagę również wartość wypłaconych odszkodowań za przejęte nieruchomości, które są zdecydowanie wyższe w sąsiedztwie dużych miast.
Różnice w cenie
Średnie ceny budowy autostrady i drogi ekspresowej są porównywalne. Na brak zdecydowanych różnic ma wpływ większa liczba generujących koszty węzłów, które na drogach ekspresowych mogą być lokowane częściej niż na autostradach. O różnicach między autostradami a drogami ekspresowymi pisaliśmy tutaj: https://www.archiwum.gddkia.gov.pl/pl/a/37724/Autostrada-czy-droga-ekspresowa
Drogi główne ruchu przyspieszonego (GP), jako drogi nieco niższej klasy, są co do zasady tańsze w budowie. Nie zmienia to jednak faktu, że cena wybudowania jednego kilometra drogi GP jest uzależniona od tych samych czynników, jak w przypadku autostrad i dróg ekspresowych.
Nie tylko liczba czynników ma wpływ na cenę jednego kilometra drogi, ale też to na jakiej podstawie wyliczamy średnią wartość. Możemy podejść do tego zagadnienia w wąskim zakresie, czyli określić koszt budowy 1 km jedynie na podstawie kosztów projektu i robót budowlanych. Wówczas cenę wyliczamy na podstawie wartości umowy na projekt i budowę oraz uwzględniamy ewentualne aneksy, jeżeli takie były podpisane.
Drugie, szersze podejście to uwzględnienie wszystkich kosztów przygotowania i realizacji inwestycji. Wtedy pod uwagę bierzemy nie tylko koszty projektu i budowy, ale również przygotowanie niezbędnej dokumentacji na etapie przygotowania inwestycji, wykup nieruchomości na terenach, gdzie droga będzie przebiegała, nadzory nad realizacją robót, badania archeologiczne itd. - te wszystkie etapy, elementy procesu inwestycyjnego generują koszty, więc dlaczego nie wliczać ich w statystyczny koszt powstania jednego kilometra drogi.
Dlatego w naszym zestawieniu, aby uczynić je bardziej kompletnym, przedstawiamy wyliczenia na podstawie tych dwóch ujęć. Zapraszamy do zapoznania się z uśrednionymi cenami realizacji kilometra autostrady, drogi ekspresowej oraz drogi GP.
Cena za kilometr - nie ma reguły
Biorąc pod uwagę koszty budowy autostrady, cena za kilometr w 2019 roku znacząco spadła w stosunku do roku 2018, aby w 2020 roku ponownie wzrosnąć. Porównując ostatnie trzy lata, cena za kilometr autostrady w 2018 roku była najwyższa. Na przykład w 2018 roku podpisana została umowa na budowę odcinka A1 Radomsko - granica woj. łódzkiego i śląskiego o długości 7 km za kwotę prawie 340 mln zł, co w przeliczeniu na kilometr daje 48 mln zł. W tym samym roku podpisaliśmy także umowę na budowę odcinka A1 pomiędzy Kamieńskiem a Radomskiem o długości 16,7 km. W tym przypadku koszt 1 km wyniósł 34,3 mln zł.
W umowach zawieranych na budowę dróg ekspresowych wynik jest nieco inny. To 2019 rok okazał się najdroższy w przeliczeniu na kilometr, rok 2020 zbliżony do roku ubiegłego, zaś 2018 rok był najtańszy pod względem kosztu budowy jednego kilometra drogi ekspresowej. W 2019 roku podpisaliśmy umowę na budowę drogi S1 obwodnicy Węgierskiej Górki, która znacznie podwyższa średnią cenę za 1 km (161,7 mln zł). Umowa na odcinek o długości 8,5 km opiewa na kwotę prawie 1,4 mld zł i uwzględnia m.in. budowę trzech mostów, dwóch tuneli, pięciu estakad oraz dwóch węzłów drogowych. W tym samym roku podpisaliśmy umowę na budowę obwodnicy Olesna w ciągu drogi S11. Jest to kontrakt o wartości 667 mln zł na odcinek o długości 24,8 km, czyli w przeliczeniu na 1 km daje to kwotę 26,9 mln zł.
To tylko potwierdza istotność i mnogość czynników, które mają wpływ na wartości ofert składanych w przetargach. Zaliczyć do nich trzeba nie tylko lokalizację samej inwestycji i charakterystykę terenu, na którym powstaje, ale również specyfikę danego regionu i lokalnego rynku, dostępność kruszyw oraz pracowników. Te wszystkie czynniki kształtują cenę jednego kilometra nowo budowanych dróg krajowych.
Bacznie przyglądamy się też ofertom, jakie wpłynęły w przetargach w ciągu ostatnich trzech miesięcy i obserwujemy znaczny spadek oferowanych cen. Okazuje się, że najniższe oferty na realizację dróg ekspresowych sięgają od 62 do 84 proc. wartości naszych szacunków. W efekcie cena 1 km drogi ekspresowej wynosi od ok. 21 do 39,6 mln zł. Dla dróg kasy GP najniższe oferty stanowią 46-66 proc. szacunków, a wartość 1 km jednojezdniowej drogi tej klasy wynosi od ok. 9 do 24,2 mln zł. Natomiast w przypadku dwujezdniowego tzw. łącznika brzeskiego na DK75 sięga do ok. 32,8 mln zł.
Poniżej przedstawiamy kolejne przykłady umów, których wartość znaczenie podraża lub zaniża średnią cenę za kilometr drogi.
Spośród umów zawartych w 2018 roku, które w znacznym stopniu podnoszą cenę za 1 km są m.in. przechodzące przez trudny górzysty teren odcinki DK47 Rdzawka - Nowy Targ i S3 Bolków - Lubawka oraz przechodzący przez teren silnie zurbanizowany, miejski odcinek S52 POK Modlnica - Mistrzejowice. Odcinkiem, który znacznie podnosi cenę za 1 km, jest także zawarta w 2020 roku umowa na S19 Rzeszów Południe - Babica, która obejmuje niestandardowy tunelowy odcinek, przechodzący przez trudny górzysty teren.
Natomiast zadania, które wyróżniają się spośród innych w tej samej kategorii, zaniżając cenę za 1 km, to zawarte w 2019 roku umowy na odcinki stanowiące przebudowę jednej jezdni A18 (odc. 2) oraz S1 Pyrzowice - Podwarpie. W 2020 roku była zawarta umowa na kolejny, przygraniczny odcinek A18, która objęła przebudowę jednej jezdni.
Bądź na bieżąco z komunikatami GDDKiA. Obserwuj nas w mediach społecznościowych Facebook i Twitter.