Od kilku już lat 20 października obchodzony jest w Polsce jako Dzień Krajobrazu. W tym roku Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska – organ inicjujący obchody – jako główny temat Dnia Krajobrazu zaproponowała Drzewo w krajobrazie.
Aleja dębowa - cenna ozdoba drogi
Zważywszy na rolę drzew w projektowaniu nowych, a przede wszystkim utrzymaniu istniejących dróg, w tym dróg o randze krajowej, ako ich zarządca proponujemy pochylić się nad ich szczególną formą, jaką są aleje przydrożne – dwustronne szpalery drzew rosnących wzdłuż jezdni. Dla drogowców stanowią wyzwanie podwójne. Z jednej strony dbamy o zachowanie ich malowniczego charakteru, z drugiej zmuszeni jesteśmy czuwać, aby ich komponenty, tj. pojedyncze, zazwyczaj ponad 100-letnie drzewa, nie stanowiły zagrożenia dla ruchu. Aleje najbardziej atrakcyjne w formie i składające się z wyjątkowo okazałych, starych drzew bardzo często mają status pomników przyrody. Są to szpalery starych dębów, lip czy jesionów, które wymagają pielęgnacji, ale i stałego nadzoru drogowców z uwagi na bezpośrednie sąsiedztwo pasa drogowego. Drzewa chore i uszkodzone wymagają szczególnego traktowania.
Niestety czasem jedynym wyjściem jest wycięcie pojedynczego okazu. Dokonuje się tego jedynie po stosownych uzgodnieniach i specjalistycznych analizach. Te wymagane są nie tylko w zakresie oceny kondycji drzewa, ale także w celu sprawdzenia czy w pniu nie znajdują się cenne siedliska ptaków czy owadów. Jeżeli takie siedliska zostają stwierdzone, wdrażane są kolejne procedury zmierzające do ich ochrony i utrzymania poziomu bioróżnorodności ekosystemu. Często wycięciu pojedynczych drzew towarzyszą kompensacje polegające na nasadzeniu nowych zdrowych egzemplarzy w miejscach wskazanych przez odpowiedni organ. W przypadku alej szczególnie cennych, stanowiących pomniki przyrody, obowiązują zazwyczaj okresowe inwentaryzacje i przeglądy.
Aleja przy DK56
Jedną z bardziej atrakcyjnych alej przy drogach będących w zarządzie bydgoskiego Oddziału GDDKiA jest ponad dwukilometrowej długości aleja dębowa rosnąca wzdłuż drogi krajowej nr 56 między Siennem a Kotomierzem.
Aleja od 1991 r. ma status podlegającego ochronie prawnej pomnika przyrody. W jej skład wchodzi obecnie 273 drzew. W większości są dęby szypułkowe (265), dwa graby zwyczajne, jeden klon jesionolistny oraz pięć klonów zwyczajnych. Są to stare, ponad 100-letnie drzewa o obwodach dochodzących do 4 m.
Unikatowy i atrakcyjny charakter opisanej alei do niedawna można było ocenić wyłącznie z perspektywy kierowcy, który zważywszy na bezpośrednie sąsiedztwo masywnych drzew musi w tym miejscu wykazywać się wzmożoną koncentracją na jezdni. Z tego względu GDDKiA w ramach realizowanego w całej Polsce Programu Likwidacji Miejsc Niebezpiecznych dokonała rozbudowy drogi nr 56 o ciąg pieszo-rowerowy znajdujący się poza obrębem alei, ale skomponowany tak, aby można było docenić jej walory. Ostatnie prace związane z tą inwestycją miały miejsce w bieżącym roku.
Efekty warto poznać osobiście, wybierając się na wycieczkę rowerową lub spacer wzdłuż tego atrakcyjnego obiektu przyrodniczego.
Informacje praktyczne
Aleja znajduje się wzdłuż drogi Sienno - Kotomierz. Dojazd drogą krajową nr 5 na odcinku Bydgoszcz - Świecie, z której skręcamy w drogę krajową nr 56 na Koronowo. Można też dojechać pociągiem z Bydgoszczy lub Laskowic do stacji Kotomierz.
