Tegoroczny GPR jest prowadzimy w wyjątkowych okolicznościach. Wyniki pomiarów są wykorzystywane nie tylko przez GDDKiA, ale również przez szereg innych instytucji publicznych, dlatego reagujemy na bieżąco i dostosowujemy nasze działania do panującej sytuacji.

Jak prowadzone są pomiary? 

Szczegółowe zasady przeprowadzenia GPR 2020 reguluje i opisuje dokument pn. „Wytyczne organizacji i przeprowadzenia Generalnego Pomiaru Ruchu w 2020 roku na drogach krajowych”, dostępny na stronie internetowej GDDKiA: https://www.archiwum.gddkia.gov.pl/pl/3959/GPR-2020. Pomiarem objęta jest sieć dróg krajowych o długości ok. 18,5 tys. km, podzielona na ok. 2300 odcinków pomiarowych.  

 

Podstawową metodą wykonywania pomiaru w 2020 roku jest metoda wideorejestracji, która zapewnia pełną dokumentację pomiaru i pozwala na jego szeroką weryfikację. Przekłada się ona na bardzo wysoką jakość uzyskiwanych danych wejściowych z poszczególnych dni pomiarowych. Warto podkreślić, że pomiary prowadzone są w taki sposób, aby ograniczyć rejestrację osób postronnych czy też numerów rejestracyjnych przejeżdżających pojazdów.  

 

Celem GPR 2020 jest zliczenie pojazdów w przekroju i ich podział ze względu na sylwetki. Oprócz pomiarów prowadzonych metodą wideorejestracji, w GPR 2020 realizowane są jeszcze pomiary automatyczne i półautomatyczne, z wykorzystaniem m.in. Stacji Ciągłych Pomiarów Ruchu. 

Fot. Punkty pomiarowe wideo w GPR 2020 

 

Wyjątkowy 2020 rok, wyjątkowe konsekwencje pandemii i wyjątkowy harmonogram pomiarów 

Wyzwaniem w realizacji GPR 2020 na drogach krajowych okazała się pandemia COVID-19 i związane z nią ograniczenia w przemieszczaniu się. Wpłynęło to bezpośrednio na harmonogram realizacji GPR 2020 i wymusiło na GDDKiA oraz innych podmiotach uczestniczących w pomiarze (tj. wykonawcach pomiarów w terenie, podmiotach opracowujących wyniki pomiaru) dostosowanie się do tej sytuacji.  

 

Pierwotny kalendarz GPR 2020 zakładał przeprowadzenie pomiarów w dziewięciu odpowiednio wybranych dniach w roku, w konkretnych miesiącach, tj. w styczniu, marcu, maju, lipcu, sierpniu, październiku i grudniu.  

 

Wprowadzone w marcu br. ograniczenia w przemieszczaniu się sprawiły, że w sposób istotny zmniejszyło się natężenie ruchu na drogach krajowych, często rejestrowany był ruch nawet o ponad 50 proc mniejszy od wartości z roku 2019. W celu zapewnienia odpowiedniej jakości wyników pomiaru oraz ograniczenia wydatkowania środków publicznych na pomiary w tak niereferencyjnym okresie, podjęliśmy decyzję o zmianie terminów wykonania pomiarów przewidzianych pierwotnie na marzec i maj 2020 r. Ze względu na specyfikę tych pomiarów, przeniesione one zostały na analogiczne dni w roku 2021. Niezależnie od pomiarów prowadzonych w GPR 2020, GDDKiA korzysta z sieci stanowisk do pomiaru automatycznego, które w sposób ciągły dostarczają informacji o ruchu drogowym na wybranych odcinkach sieci. Na tej podstawie monitorowana jest bieżąca sytuacja i podejmowane są decyzje dotyczące dalszej realizacji GPR 2020.  

 

Zniesione w czerwcu br. ograniczenia w przemieszczaniu się praktycznie niezwłocznie przełożyły się na wzrost natężenia ruchu na drogach krajowych, do poziomu rejestrowanego w roku 2019 lub nieznacznie wyższego (zależnie od odcinka). W związku z tym podjęto decyzję o wznowieniu GPR 2020 i realizacji pomiarów zaplanowanych na lipiec, sierpień i październik 2020 r., zgodnie z pierwotnym harmonogramem. 

 

Opisane powyżej zmiany w harmonogramie realizacji GPR 2020 wymusiły konieczność zawarcia aneksów z wykonawcami pomiarów w terenie oraz z podmiotem odpowiedzialnym za opracowanie wyników. Dla lepszego odzwierciedlenia bieżącej sytuacji podjęliśmy decyzję o wprowadzeniu dodatkowego pomiaru w styczniu 2021 r., który w zestawieniu z wynikami uzyskanymi ze stycznia 2020 r. pozwoli lepiej ocenić wpływ pandemii na rozkłady ruchu na sieci.  

 

W rezultacie przesunęły się również daty publikacji wyników GPR 2020. Pierwotnie, pierwsze podstawowe opracowanie wyników miało być dostępne w II kwartale 2021 r., a obecnie planowane jest to na IV kwartał 2021 r. 

 

 

Rys. Przykładowa analiza rozkładów ruchu z punktów pomiarowych 

 Rys. Mapa do weryfikacji wyników 

 

Nie sztuka policzyć, sztuka przetworzyć i właściwie dane wykorzystać 

Niezmiernie istotnym elementem GPR 2020, oprócz zbierania danych w terenie, jest ich późniejsze przetwarzanie i weryfikacja. Dzięki pomiarom prowadzonym metodą wideorejestracji możliwa jest kompleksowa weryfikacja danych, w razie jakichkolwiek wątpliwości co do uzyskanych wyników, w każdej chwili możemy odnieść się do zarejestrowanych nagrań.  

 

Na potrzeby GPR 2020 podmiot odpowiedzialny za przetworzenie wyników przygotował, zgodnie z wymaganiami GDDKiA, szereg narzędzi usprawniających proces weryfikacji i kontroli wyników. Są to między innymi raporty porównujące dane z pomiarów wideo z pomiarami automatycznymi, mapy przedstawiające natężenie ruchu godzina po godzinie czy też mechanizmy do porównywania rozkładów ruchu pomiędzy poszczególnymi punktami pomiarowymi czy dniami pomiarowymi. Wszystko to sprawia, że można oczekiwać bardzo wysokiej jakości uzyskiwanych danych. 

 

Proces weryfikacji i kontroli wyników, a następnie obliczanie wielkości opisujących ruch drogowy są niezwykle ważne, ponieważ wielkości te będą stanowić podstawę działań GDDKiA i wielu innych instytucji na kolejnych kilka lat.  

 

Z tego względu GDDKiA, we współpracy z podmiotem opracowującym wyniki pomiaru, będzie prowadzić złożone, wieloaspektowe analizy uzyskanych wyników. Konieczne jest m.in. zmodyfikowanie wzorów obliczeniowych, przy zachowaniu porównywalności z wynikami z lat poprzednich.  

 

Należy podkreślić, że zmiany zachowań komunikacyjnych wynikające z pandemii COVID-19, takie jak upowszechnienie pracy zdalnej, zakupów on-line czy edukacji na odległość, mogą się utrwalić. Tym samym GPR 2020, uwzględniający dane z okresu 2020-2021, dostarczy referencyjnych i użytecznych wyników.  

 

Dane sieci komórkowych 

Ponadto, do dodatkowej weryfikacji wyników z GPR, GDDKiA planuje wykorzystać tzw. dane Big Data od operatorów sieci komórkowych, które pozwolą na analizę przemieszczeń w wybranych okresach pomiarów. Przy czym należy zaznaczyć, że tego typu dane nie dostarczają informacji o natężeniu ruchu drogowego na poszczególnych odcinkach sieci, a jedynie o przepływach ruchu (prędkość potoku pojazdów, długości podróży). 

 

Przemyślany kalendarz pomiarów - reagujemy na bieżąco 

Sytuacja z pandemią COVID-19 jest bardzo dynamiczna. Wprowadzane są kolejne obostrzenia i regulacje, dlatego stale monitorujemy sytuację, aby z odpowiednim wyprzedzeniem podjąć decyzje co do ewentualnych kolejnych zmian w kalendarzu pomiaru. 

 

GPR już od lat, co pięć lat 

Generalne Pomiary Ruchu (GPR) realizowane są w Polsce regularnie, w okresach pięcioletnich już od lat 60-tych XX w. Celem GPR jest dostarczenie najważniejszych parametrów i charakterystyk ruchu drogowego dla poszczególnych odcinków sieci dróg krajowych zarządzanych przez GDDKiA (w tym dla dróg koncesyjnych). Wyniki GPR są szeroko wykorzystywane przez GDDKiA w realizacji zadań statutowych, związanych z m.in. planowaniem rozwoju i utrzymania sieci drogowej, pracami planistyczno-projektowymi, analizami środowiskowymi i finansowymi oraz zarządzaniem ruchem. Są także wykorzystywane w swojej działalności przez wiele różnych instytucji publicznych i podmiotów prywatnych. Z tego względu niezmiernie istotna jest jak najwyższa jakość uzyskiwanych wyników oraz ich miarodajność i niepodważalność. 

 

Bądź na bieżąco z komunikatami GDDKiA. Obserwuj nas w mediach społecznościowych Facebook i Twitter.