Autostrada z Krakowa do Tarnowa będzie częścią biegnącej z Europy Zachodniej na Ukrainę autostrady A4 leżącej w III Transeuropejskim Korytarzu Transportowym, który przecina Polskę od zachodniej granicy w Zgorzelcu do wschodniej granicy w Korczowej.

Budowa autostrady A4 pomiędzy Krakowem a Szarowem to ogromny koszt rzędu 500 mln złotych. Inwestorem zadania jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Projekt wykonuje Krakowskie Biuro Projektów Dróg i Mostów „Transprojekt” Sp. z o.o. Realizacja inwestycji będzie finansowana z budżetu państwa. Według obowiązującego Rządowego Programu Budowy Autostrad (przyjętego w 2002 roku), budowa autostrady A4 Kraków
– Tarnów na odcinku Kraków - Szarów ma rozpocząć się w roku 2006.

Decyzję o Ustaleniu Lokalizacji Autostrady (ULA) dla tej inwestycji wydano 30 grudnia 1998 roku. Na trasie przyszłej autostrady pomiędzy Krakowem a Szarowem (teren dawnego województwa krakowskiego) położonych jest 1.738 działek - GDDKiA uzyskała 100-procentową dyspozycję całością gruntów, co umożliwiło Wojewodzie Małopolskiemu wydanie pozwolenia na budowę w listopadzie 2005 roku.

Odcinek autostrady A4 od Krakowa do Szarowa będzie miał 19,9 km długości. Zostanie zbudowana w klasie technicznej A (najwyższej); skrajnia pionowa będzie miała 4,7 m. Nawierzchnia bitumiczna zostanie dostosowana do przenoszenia obciążeń 115 kN/oś. Każda z dwu jezdni autostrady będzie miała dwa pasy ruchu o szerokości 3,75 m każdy (2 x 3,75 m szerokości), pas awaryjny (3 m), pobocze gruntowe (1,25 m). Jezdnie będą rozdzielone pasem dzielącym o szerokości 5 m (4-metrowy pas zieleni + 2 x 0,5 m opaski bitumiczne).

Na trasie autostrady od Krakowa do granicy dawnego województwa krakowskiego powstaną dwa węzły autostradowe: "Bieżanów" i "Szarów". Na tym odcinku autostrady zostanie wzniesionych: 15 wiaduktów autostradowych, 6 wiaduktów drogowych, 5 mostów autostradowych, 1 przejście dla zwierząt oraz 3 mosty drogowe.

Przy autostradzie zbudowane zostaną 2 Miejsca Obsługi Podróżnych (MOP) kategorii I: „Zakrzów” i „Podłęże”, na terenie których zaprojektowano zadaszenia ze stolikami i ławkami, sanitariaty, budki telefoniczne oraz bufety. Parking w Zakrzowie pomieści 116 pojazdów, w tym 32 samochody ciężarowe lub autobusy oraz 72 samochody osobowe, natomiast na terenie MOP-u w Podłężu będzie mogło zaparkować 113 pojazdów, w tym 29 TIR-ów lub autobusów oraz 72 samochody osobowe. Dla ciągłego utrzymania autostrady, w rejonie Szarowa w widłach A4 oraz drogi krajowej nr 75 przewidziano budowę Obwodu Utrzymania Autostrady, który będzie zapewniać całoroczne bieżące utrzymanie drogi oraz urządzeń obsługi, organizacji i bezpieczeństwa ruchu drogowego. W Staniątkach powstanie Plac Poboru Opłat, natomiast na węźle Szarów będzie zlokalizowana Stacja Poboru Opłat.

Jak zawsze, bardzo duży nacisk będzie położony na ekologię. Już na etapie projektowania trwały konsultacje ze specjalistami w dziedzinie ochrony środowiska, leśnikami oraz naukowcami, którzy wskazywali projektantom, gdzie zlokalizować przejścia dla zwierząt, by odpowiadały one trasom migracji zwierzyny z terenów górskich do Puszczy Niepołomickiej. Autostrada będzie wyposażona w zaawansowany technologicznie system odprowadzania wód opadowych, w którym zostaną one przed odprowadzeniem do odbiorników (zbiorników odparowujących lub istniejących cieków) oczyszczone do I klasy czystości. W tym celu zbudowane zostaną: studnie wpadowe z osadnikiem, studzienki kontrolno – pomiarowe z osadnikami, studzienki ściekowe z osadnikiem, studzienki kanalizacyjne, osadniki, separatory lamelowe, zbiorniki retencyjno – oczyszczające. Dla ochrony istniejącej i planowanej zabudowy mieszkaniowej zostanie zbudowanych ponad 22,0 km ekranów akustycznych o wysokości od 2,0 m do 6,5 m. Na obiektach mostowych ustawione będą ekrany przezroczyste (odbijające), natomiast poza obiektami – ekrany pochłaniające. Kolorystyka ekranów będzie dostosowana do otaczającego drogę krajobrazu i zagospodarowania terenu: projektanci zalecają kolorystykę stonowaną, beżowo – zieloną oraz obsadzenie ekranów pnączami, które podniosą wygląd estetyczny oraz poprawią oddziaływanie sztucznych konstrukcji na ludzką psychikę. Ponadto planuje się wprowadzenie wzdłuż drogi nowych układów zieleni wysokiej (drzew i krzewów), które spełniać będą rolę ochronną, krajobrazową i biocenotyczną. Zasadzone zostanie 4.200 drzew liściastych, 1.350 drzew iglastych i ponad 20 tysięcy krzewów liściastych. W rejonie przejścia dla dzikich zwierząt zaprojektowano nasadzenia zieleni naprowadzającej i osłonowej. W celu podniesienia bezpieczeństwa ruchu oraz bezpieczeństwa ludzi i zwierząt przebywających w pobliżu autostrady zaprojektowano jej ogrodzenie. Na terenach leśnych będzie ono miało 2,0 m wysokości, a na terenach nieleśnych – 1,5 m.

Autostrada zostanie zaopatrzona w liczne urządzenia poprawiające bezpieczeństwo ruchu drogowego. Na łącznicach węzłów w pasie rozdziału staną bariery ochronne betonowe. Na poboczach oraz na obiektach mostowych zostaną zamontowane bariery ochronne stalowe (pochłaniające). Na pięciu zaplanowanych przejazdach awaryjnych przez pas dzielący, przeznaczonych dla służb interwencyjnych (straż pożarna, pogotowie, policja, służby drogowe) zaprojektowano bariery rozbieralne. Ponadto zarówno w ogrodzeniu autostrady, jak i w ekranach akustycznych będą bramy i wyjścia awaryjne.

Jeśli wkrótce zostanie ogłoszony przetarg na wykonawstwo i jeżeli postępowanie przetargowe będzie toczyć się bez przeszkód (protestów, odwołań), to w 2006 roku można byłoby rozpocząć prace budowlane. Zakładając, że cykl budowy będzie trwać 18 miesięcy, to już z końcem 2008 roku moglibyśmy pojechać nową autostradą.

***

Trasa przyszłej autostrady jest od kilku lat terenem intensywnych prac archeologicznych. Badaniami zajmują się archeolodzy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytutu Archeologii Polskiej Akademii Nauk Oddział w Krakowie oraz z Muzeum Archeologicznego w Krakowie, którzy na użytek przetargu powołali spółkę cywilną Krakowski Zespół do Badań Autostrad. Na badanym obszarze można znaleźć największe w Polsce i jedne z największych w Europie skupiska osad neolitycznych sprzed 7,5 tysiąca lat. Na prace archeologiczne na odcinku pomiędzy Krakowem a Szarowem wydano dotychczas 40,0 mln złotych, tworząc 52 stanowiska archeologiczne obejmujące ponad 70 ha gruntu. Dzięki Rządowemu Programowi Budowy Autostrad polska archeologia wzbogaciła się o wiele cennych odkryć, które nie byłyby możliwe, gdyby nie budowa A4.