Założenia wstępne, określone w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia:
• preferowanymi wariantami są warianty przebiegające po istniejących drogach pod warunkiem stwierdzenia możliwości ich dostosowania do parametrów drogi ekspresowej;
• poszczególne warianty nie mogą być eliminowane z dalszych analiz porównawczych z powodu dotychczasowych prac planistycznych, czy też podjętych decyzji lokalizacyjnych;
• stopień zaawansowania prac nad modernizacją poszczególnych wariantów do standardu drogi ekspresowej nie może stanowić o preferencji przebiegu korytarza drogowego.
W etapie I prac zdefiniowano ponad 40 wariantów przebiegu trasy, przedstawiono generalną analizę struktury cennych przyrodniczo obszarów w obrębie wyznaczonych wariantów oraz zaproponowano kryteria oceny wariantów: sieciowo-ruchowe, społeczne, ekonomiczne i środowiskowe wraz z propozycją punktacji.
W etapie II prac, zdefiniowane warianty zostały poddane uszczegółowionym badaniom i analizom:
Analizy sieciowe
W ramach analiz wykonano:
• inwentaryzację i dokumentację fotograficzną istniejących dróg, będących odcinkami składowymi analizowanych wariantów;
• ocenę wariantów z punktu widzenia kryteriów sieciowych;
• projekty przebiegów wariantów w skali 1:50 000.
Analizy ruchowe
W ramach analiz wykonano:
• prognozy ruchu dla poszczególnych wariantów dla roku 2020 i 2030 z podziałem na ruch lekki i ciężki;
• ocenę wariantów z punktu widzenia kryteriów ruchowych;
• zbiorczą ocenę wariantów z punktu widzenia połączonych kryteriów ruchowych i sieciowych.
Analizy społeczne
W ramach analiz wykonano:
• przeprowadzono spotkania informacyjne z zainteresowanymi: władzami samorządowymi, społecznościami lokalnymi oraz organizacjami pozarządowymi;
• analizę stron WWW o tematyce związanej z przedmiotem opracowania;
• ocenę wariantów z punktu widzenia kryteriów społecznych.
Analizy ekonomiczne
W części ekonomicznej wykonano:
• analizę ekonomiczną kosztów i korzyści każdego z wariantów;
• ocenę wariantów z punktu widzenia kryteriów ekonomicznych.
Analizy środowiskowe
W ramach analiz wykonano:
• zebranie i analizę podstawowych dostępnych informacji środowiskowych;
• przegląd istniejącego stanu wiedzy przyrodniczej na temat środowiska terenów planowanych pod realizację inwestycji;
• wstępny opis i waloryzację stanu środowiska przyrodniczego;
• ocenę wariantów z punktu widzenia kryteriów środowiskowych.
Analiza wielokryterialna
Zdefiniowane warianty przebiegu I Pan-Europejskiego korytarza transportowego poddano wielokryterialnej analizie, uwzględniającej szeroki zakres kryteriów. W wyniku tej analizy, Wykonawca zarekomendował do dalszych prac trzy warianty:
1. Wariant 42: droga krajowa nr 8 (odcinek Budzisko – Suwałki) – droga wojewódzka nr 655 (odcinek: Suwałki – Raczki – Cimochy) – droga wojewódzka nr 661 (odcinek: Cimochy – Kalinowo) – droga krajowa nr 16 (odcinek: Kalinowo – Ełk) – droga krajowa nr 65 (odcinek: Ełk – Nowa Wieś Ełcka) – nowy odcinek drogi: Nowa Wieś Ełcka – Szczuczyn – droga krajowa nr 61 (odcinek: Szczuczyn – Stawiski – Łomża) – droga wojewódzka nr 677 (odcinek: Łomża – Ostrów Mazowiecka) – droga krajowa nr 8 (odcinek: Ostrów Mazowiecka – Wyszków – Warszawa).
2. Wariant 43: droga krajowa nr 8 (odcinek Budzisko – Suwałki) – droga wojewódzka nr 655 (odcinek: Suwałki – Raczki – Cimochy) – droga wojewódzka nr 661 (odcinek: Cimochy – Kalinowo) – droga krajowa nr 16 (odcinek: Kalinowo – Ełk) – droga krajowa nr 65 (odcinek: Ełk – Nowa Wieś Ełcka) – nowy odcinek drogi: Nowa Wieś Ełcka – Szczuczyn – droga krajowa nr 61 (odcinek: Szczuczyn – Stawiski – Łomża – Miastkowo – Ostrołęka – Różan – Pułtusk – Serock – Jabłonna – Warszawa).
3. Wariant 42a: droga krajowa nr 8 (odcinek Budzisko – Suwałki) – droga wojewódzka nr 655 (odcinek: Suwałki – Raczki – Cimochy) – droga wojewódzka nr 661 (odcinek: Cimochy – Kalinowo) – droga krajowa nr 16 (odcinek: Kalinowo – Ełk) – droga krajowa nr 65 (odcinek: Ełk – Nowa Wieś Ełcka) – nowy odcinek drogi: Nowa Wieś Ełcka – Szczuczyn – droga krajowa nr 61 (odcinek: Szczuczyn – Stawiski – Łomża – Miastkowo – Ostrołęka) – droga wojewódzka nr 627 (odcinek: Ostrołęka – Ostrów Mazowiecka) – droga krajowa nr 8 (odcinek: Ostrów Mazowiecka – Wyszków – Warszawa).
Do puli 3 powyższych rekomendowanych wariantów dołączony został dodatkowo wariant 1, przebiegający po trasie planowanej drogi ekspresowej nr S8 na odcinku Budzisko (granica z Litwą – Augustów – Korycin – Knyszyn – Choroszcz – Zambrów - Ostrów Mazowiecka – Warszawa, ze względu na jego specjalny status. Taki przebieg drogi ekspresowej jest zgodny z obowiązującym Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 maja 2004 r. w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz. U. Nr 128, poz. 1334, z późn. zm.), a także zawarty w Programie Operacyjnym „Infrastruktura i Środowisko”.
W chwili obecnej, w ramach końcowych prac nad etapem II, Wykonawca przygotowuje następujące dokumenty:
• Strategia rozwoju I Pan-Europejskiego Korytarza Transportowego. Część I: korytarz drogowy. Projekt. Dokument stanowi syntetyczne przedstawienie dotychczas przeprowadzonych analiz.
• Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji strategii. Projekt. Dokument określony w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r., Nr 62, poz. 627, ze zmianami). Prognoza odnosi się do 3 rekomendowanych wariantów oraz planowanej drogi S8 (wariant 1).
Prognoza będzie stanowić szczegółową analizę środowiskową czterech omawianych wariantów, opartą na przeprowadzonej w terenie inwentaryzacji przyrodniczej oraz niezbędnych danych uzupełniających. W prognozie zostanie wykonana ocena skutków środowiskowych realizacji poszczególnych wariantów, zostaną określone działania minimalizujące, kompensujące i monitoring, jak również wskazania dla raportów o oddziaływaniu na środowisko poszczególnych odcinków inwestycji.
Celem prognozy jest ocena poszczególnych ww. wariantów, jak również wariantu bezinwestycyjnego oraz wyłonienie wariantu najkorzystniejszego z punktu widzenia środowiska, w tym życia i zdrowia ludzi.
Projekt „Prognozy…” wraz z projektem „Strategii…” będą przedmiotem konsultacji społecznych prowadzonych w ramach postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. Konsultacje społeczne, z upoważnienia Ministerstwa Transportu, zorganizuje i przeprowadzi firma Scott Wilson. Planowany termin rozpoczęcia procesu konsultacji: koniec 2007 r.
Opóźnienia w realizacji etapu II, w którego zakres wchodzi przygotowanie wymienionych powyżej dokumentów oraz przeprowadzenie konsultacji społecznych, wynikają ze złożoności zagadnienia oraz jego nowatorskiego charakteru, nie praktykowanego dotychczas w warunkach polskich. Jedną z głównych przyczyn są trudności w zgromadzeniu dostatecznie szczegółowych danych dotyczących stanu środowiska naturalnego w korytarzach planowanych przebiegów trasy. Zarówno GDDKiA, jak i Scott Wilson dokładają wszelkich starań, aby zrealizować zamówienie na najwyższym poziomie merytorycznym, a także spełnić wszelkie wymagania, jakie stawiane są tego typu opracowaniom w prawie polskim i europejskim.
W etapie III, po rozpatrzeniu postulatów zgłaszanych w trakcie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, zaopiniowaniu dokumentów przez Ministra Środowiska i Głównego Inspektora Sanitarnego, przygotowana zostanie ostateczna wersja dokumentów: Strategia rozwoju I Pan-Europejskiego Korytarza Transportowego. Część I: korytarz drogowy oraz Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji strategii.
Dokumenty te posłużą jako podstawa do podjęcia ostatecznej decyzji o przebiegu polskiego odcinka I Pan-Europejskiego Korytarza Transportowego „Via Baltica”. Może to wymagać zmiany Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych, a także modyfikacji zadań przewidzianych w Programie Operacyjnym „Infrastruktura i Środowisko”.
Strona internetowa: www.viabaltica.scottwilson.com.pl