Na budowanej na Podkarpaciu autostradzie A4, dwóch odcinkach drogi ekspresowej S19 oraz obwodnicach miast znajduje się ponad 80 stanowisk archeologicznych. Ich łączna powierzchnia to 140 hektarów. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Rzeszowie (GDDKiA), na wszystkie prace archeologiczne wydała już blisko 48 mln zł.

 

Najwięcej stanowisk znajduje się na odcinku autostrady A4 Jarosław-Radymno, który realizuje firma Budimex. 10 czerwca br. zorganizowano tam konferencję prasową poświęconą odkryciom archeologicznym na tym właśnie odcinku.

Umowa z rzeszowskim oddziałem GDDKiA na projekt i budowę tego 25- kilometrowego odcinka autostrady A4, o wartości 794,4 mln zł netto, została podpisana 29 października 2009 roku. Prace budowlane na pierwszym odcinku – Jarosław – okolice Pawłosiowa – rozpoczęły się w sierpniu 2010 roku, natomiast na odcinku od Pawłosiowa do Radymna – w październiku 2010 roku. Termin realizacji inwestycji wyznaczono na kwiecień 2012 roku.

Na trasie przyszłej autostrady A4 prace drogowców przeplatają się z pracami archeologów; okazuje się, że jest to teren obfitujący w znaleziska o nieocenionej wartości historycznej. Prace archeologiczne wstrzymały prace budowlane na prawie 30 proc. powierzchni pasa przyszłej autostrady.

 

Co prawda badania rozpoczęły się już na etapie prac projektowych, jednak nie wszystkie zakończyły się przed przystąpieniem do prac budowlanych. Ponadto podczas prowadzenia robót ziemnych sukcesywnie pojawiały się nowe stanowiska archeologiczne. Do maja bieżącego roku na terenie inwestycji przebadano 47 stanowisk archeologicznych. Obecnie wszystkie prace archeologiczne dobiegły końca.

 

Na czas prowadzenia badań wstrzymywano prace budowlane. Jest to zgodne z obowiązującymi przepisami; w przypadku odkrycia stanowiska archeologicznego należy wstrzymać wszelkie prace, które mogą doprowadzić do zniszczenia znaleziska i po zabezpieczeniu stanowiska zawiadomić wojewódzkiego konserwatora zabytków. Z kolei konserwator ma obowiązek wydać w ciągu pięciu dni od otrzymania informacji decyzję o kontynuacji lub wstrzymaniu robót (jeśli tego nie zrobi, można wrócić do kontynuacji przerwanych robót). Co prawda prace nie mogą być przerwane na dłużej niż miesiąc, jednak jeśli znalezisko przedstawia wyjątkową wartość, konserwator może przedłużyć okres wstrzymania robót nawet do pół roku od wydania pierwszej decyzji.

 

Na budowie A4 w rejonie Szczytnej prace zostały wstrzymane na pół roku. W Ożańsku, Cieszacinie Wielkim i Pawłosiowie przerwy trwały po pięć miesięcy. W pozostałych przypadkach prace były wstrzymywane na okres od jednego do trzech miesięcy.

 

Podczas prowadzenia badań archeologicznych w okolicy Mirocina znaleziono m.in. bogato wyposażony grób władcy sprzed pięciu tysięcy lat. Z okresu kultury mierzanowickiej pochodzą kolejne odkrycia – pojedynczy grób i charakterystyczne dla tego okresu jamy.

 

Na pozostałych stanowiskach (m.in. w Pawłosiowie) odkryto różne przedmioty z okresu neolitu i brązu. Badania archeologiczne na zlecenie GDDKiA prowadzi działająca przy Uniwersytecie Rzeszowskim Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego. Prowadzenie badań nie pozostaje jednak bez wpływu na terminową realizację inwestycji. Przedstawiciele Wykonawcy nie ukrywają, że skala badań archeoligicznych ich zaskoczyła, jednak robią wszystko, aby wywiązać się z warunków umowy, która obowiązuje.

 

Zakres prac kontraktowych jest szeroki; na 25- kilometrowym odcinku autostrady powstanie 10 wiaduktów autostradowych, 8 wiaduktów drogowych, 3 mosty oraz węzeł Radymno. Do obowiązków wykonawcy należy również budowa stacji poboru opłat, obwodu utrzymania autostrady, miejsc obsługi podróżnych, przejazdów nad drogami poprzecznymi, dróg dojazdowych, przebudowa istniejących dróg oraz przebudowa i budowa urządzeń infrastruktury technicznej.

 

Na obecnym etapie prace toczą się na wszystkich frontach. Dobiega końca wymiana gruntów, praktycznie zakończono przebudowę kolizji. Przy wysokich nasypach są wykonywane wzmocnienia. Trwa budowa przepustów. Na wszystkich obiektach mostowych są prowadzone prace konstrukcyjne, wykonywane podpory i ustroje nośne – poziom zaawansowania prac wynosi 45 proc.  Widać już konstrukcję budynków obwodu utrzymania autostrady.

 

Prace są prowadzone przez cały tydzień, 24 godziny na dobę. Łącznie na budowie pracuje prawie 800 osób, z czego 90 stanowi kadra inżynierska i administracyjna.  Materiały na budowę są transportowane 300 samochodami; na wybudowanie 25- kilometrowego odcinka autostrady potrzeba 900 tys. ton kruszyw.  Na tym etapie inwestycji na placu budowy pracuje 250 maszyn budowlanych. Realizacja inwestycji wymagała budowy 25 km dróg technologicznych oraz uzyskania zezwoleń na korzystanie z 37 km dróg wojewódzkich i powiatowych