......Drogownictwo jest szczególną dziedziną łączącą wiele różnych dziedzin życia. W wielu państwach świata istnieją ośrodki zajmujące się tą tematyką , bardzo bogate w zbiory i prezentujące drogownictwo na tle komunikacji ale często są to placówki niszowe. Każda chce zachować to co najlepsze dla przyszłych pokoleń. Nordyckie i
bałtyckie administracje drogowe podjęły próbę współpracy pomiędzy drogowymi ośrodkami muzealnymi w Regionie Morza Bałtyckiego.
......W tym roku inicjatywa zaproszenia polskich drogowców na seminarium Nord-Balt pojawiła się po raz pierwszy. Organizacja istnieje od 2002 roku, gdy na pierwszym spotkaniu zorganizowanym przez fińskich drogowców została podpisana deklaracja współpracy przez administracje krajów bałtyckich: Litwy, Łotwy i Estonii oraz krajów
skandynawskich: Finlandii, Szwecji, Norwegii i Islandii. Powstała Nordic-Baltic jest grupą otwartą, do której po dwóch latach przystąpiła Dania a w najbliższym czasie może przystąpić także Polska.
......Corocznie spotkania organizowane są kolejno przez członków grupy. W tym roku gospodarzem była Estonia, która w dniach 13-17 września zorganizowała seminarium Nord-Balt. Ze strony polskiej udział w nim wzięli: Aleksandra Cybulska z Wydziału Współpracy Międzynarodowej i Marceli Bochenek Naczelnik Wydziału Historii Drogownictwa. Organizatorzy spotkania – Estońskie Muzeum Drogownictwa za cel postawiło sobie jak najlepszą prezentację swojego muzeum oraz elementów związanych z historią drogownictwa. Uczestnicy spotkania podczas wycieczki technicznej mieli możliwość zobaczyć stan infrastruktury drogowej w Estonii, gdzie jednocześnie wyróżniane były elementy związane z historią drogownictwa, jak choćby autostrada Tallin-Tartu, wzdłuż której ustawiono tablice upamiętniające historię budowy drogi i związane z nią wydarzenia.
......Jednym z najważniejszych celów spotkania było zaprezentowanie ośrodków muzealnych każdego z krajów biorących udział w seminarium, jego obecnej sytuacji, roblemów i planów na przyszłość.
......Nasze zbiory do tej pory nie były prezentowane i obawialiśmy się jak wypadnie na tle innych znacznie bardziej rozwiniętych ośrodków muzealnych. Nasze obawy okazały się jednak całkowicie nieuzasadnione. Prezentacja WHD, który ma siedzibę w Szczucinie została doskonale przyjęta przez uczestników. Istnienie takiego ośrodka w Polsce było dużym zaskoczeniem. Oceniono że jest profesjonalnie przygotowane i prowadzone z wielkim sercem i zapałem, co wielokrotnie powtarzano w dyskusjach i rozmowach. Uczestnicy seminarium wręczając polskiej delegacji list intencyjny zachęcali do przystąpienia naszego kraju do grupy Nord Balt., Wielu wyraziło chęć odwiedzenia Polski i zobaczenia naszych zbiorów. Dlatego też jeśli zostaniemy oficjalnie włączeni do grupy Nord-Balt przyszłoroczne spotkanie może zostać zorganizowane z Polsce. Co ważne nasze zbiory można oglądać nieodpłatnie, a takie rozwiązanie stosowane jest tylko w Szwecji i Norwegii. W innych państwach wstęp do muzeum jest odpłatny.
......Warto podkreślić, iż GDDKiA jako jedna z pierwszych administracji drogowych zaczęła myśleć o zbiorach związanych z historią drogownictwa a pierwsze udostępniła już w 1982 roku. Ośrodek w Szczucinie bardzo dynamicznie się rozwija. Jest to miejsce odwiedzane przez turystów z kraju i zagranicy, przez drogowców i użytkowników dróg z całego świata. WHD udostępnia i prezentuje zbiory w kilku salach wystawowych.
W pierwszej z nich zatytułowanej „Drogi i mosty” – w zaaranżowanym klimacie drogi wiejskiej, z końca XIX wieku eksponowane są ryciny, projekty dróg, mostów, dokumenty, unikatowe przyrządy miernicze oraz zabytkowe tablice szlakowe, pamiętające czasy Cesarza Franciszka Józefa.
Druga nosi tytuł „Myśl techniczna” – pokazuje modele mostów i przykładyrozwiązań technicznych na tle konstrukcji mostowych. W gablotach znajdują się dokumenty urzędowe, patenty.
......Kolejna tytuł ekspozycja: „Człowiek i praca” – to najliczniejsze kolekcje i zbiory ukazujące sylwetki zasłużonych dla drogownictwa nauczycieli i wychowawców kolejnych pokoleń drogowców i mostowców, ich portrety, mundury, osobiste pamiątki i dokumenty, legitymacje, świadectwa, medale i odznaczenia, dyplomy, a także sztandary i puchary należące do organizacji drogowców lub do firm drogowych.
Z kolei wystawa:„Hołd pracy drogowców” – w formie panoramy pokazuje plastycznie zamiejską drogę o nawierzchni tłuczniowej, poszczególne etapy jej budowy, począwszy od przygotowania kamienia, ułożenia podbudowy i sposobu klinowania poszczególnych warstw, przy użyciu oryginalnych narzędzi ręcznych – w sposób
najlepszy oddaje ciężką pracę drogowców sprzed kilkudziesięciu lat. Podobnie pokazana jest budowa ulicy i mostu drewnianego.
W innej sali „Budowa i utrzymanie dróg” – na tle fotogramów, przedstawiających utrzymanie i budowę dróg w przedwojennej Polsce, eksponowane są proste urządzenia i sprzęty używane przy budowaniu i utrzymaniu dróg. Wyeksponowane są również zdjęcia, modele pojazdów drogowych, aparaty i sprzęt laboratoryjny do przeprowadzenia badań drogowych.
......Kolejna sala „Drogi i mosty w sztuce” – na tle pentaptyku wybitnego artysty polskiego są eksponowane oryginały i kopie obrazów mistrzów pędzla, rzeźby, zarówno polskich jak i zagranicznych artystów, zainspirowane budownictwem drogowym i mostowym. Ekspozycja ta pokazuje, że drogownictwo i mostownictwo w sposób trwały odcisnęło się w świadomości ludzi, zmieniając świat i prócz wartości użytkowych, stało się inspiracją dla artystów.
W następnej sali „Osiągnięcia inżynierskie drogowe i mostowe w Polsce i na świecie” została zorganizowana ekspozycja na wzór fotoplastykonu. W oryginalnej aranżacji: sala w całości w barwie czarnej, ma na ścianach umieszczone odblaskowe, różne znaki drogowe, tworzące złudzenie nieskończonej przestrzeni, gdzie człowiek czuje się malutki, a osiągnięcia inżynierskie ogromne.
......Obok budynku, na niewielkim wzniesieniu w kształcie spirali zlokalizowany jest skansen maszyn drogowych, stanowiący ciąg o długości około 1 km. Wykonany jest w większości z oryginalnych elementów dróg. Oba obiekty połączone są przęsłem mostowym z 1927 roku, konstrukcji Bayle’a o długości 51m. Wzdłuż alejki, w otoczeniu krzewów ozdobnych i kwiatów, wykonano ekspozycje różnych nawierzchni stosowanych w drogownictwie, w chronologicznym układzie, od starożytności do czasów obecnych.
......Ekspozycja zewnętrzna, zlokalizowana przy drodze krajowej Nr 73, zwraca uwagę przejeżdżających turystów nawet w nocy, dzięki odpowiedniemu oświetleniu, które podkreśla piękne zabytkowe maszyny z przełomu XIX i XX wieku. Można tu zobaczyć między innymi: walce parowe, równiarki ciągnione, walce konne, lokomobile, zrywaki, skrapiarki do bitumu i inne ciekawe urządzenia techniczne. Ekspozycja jest systematycznie uzupełniana i wzbogacana kolejnymi eksponatami.
Współpraca z różnego rodzaju organizacjami zajmującymi się historią drogownictwa jak choćby Nord Balt powinna być wzmacniana poprzez wymianę specjalistów i dokumentacji. Pozwoli to ukierunkować działania , podnieść standard pracy nad zbiorami, ich zabezpieczania oraz prezentacji. By się nie zagubić w dzisiejszym, szybko zmieniającym się świecie, warto , warto chylić czoła przed pomysłami i osiągnięciami innych krajów, równać do najlepszych. Przed nami ogrom pracy ale i potrzeb. Posiadamy duży potencjał, który zachwyca i zdumiewa znawców tematu. Warto, by Państwo ocenili to sami przyjeżdżając lub chociażby przeglądając naszą stronę: ww.gddkia.gov.pl/zhd
Czasem, by odkryć coś ciekawego przemierzamy tysiące kilometrów, może warto odwiedzić miejsca bliżej nas, mówiące wiele o naszym zawodzie i pochodzeniu?! Zapraszamy.
Wyimki
Nie spodziewaliśmy się ze muzeum drogownictwa w Polsce istnienie, a tu widzimy miejsce tak profesjonalnie przygotowane i prowadzone z wielkim sercem – Jan Olof Montelius Dyrektor Muzeum Drogowego w Szwecji
WHD w Szczucinie powstało jako jedno z pierwszych w regionie i działa już od 1982 r.
Zbiory są dostępne dla zwiedzających od poniedziałku do piątkuw godzinach 7:00-15:00. Grupy zorganizowane proszone są o wcześniejszy kontakt telefoniczny pod numer /14/ 643 52 78.