Około 500 obiektów, spośród kilku tysięcy, jakie odkryto w trakcie badań archeologicznych prowadzonych na podkarpackim odcinku autostrady A4, znalazło się na wystawie „Autostradą w przeszłość”, którą od 6 października br. można oglądać w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie. Nigdy wcześniej takiej wystawy nie było, bowiem nigdy wcześniej nie prowadzono w tym regionie prac archeologicznych na tak wielką skalę. Archeolodzy zbadali obszar odpowiadający wielkości 200 boisk piłkarskich.

 

W latach 2005-2011 Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego prowadziła na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad badania wykopaliskowe na stanowiskach zagrożonych zniszczeniem przez planowane i realizowane inwestycje drogowe (autostradę A4, drogę ekspresową S 19, obwodnice miast). Ogółem przebadano 83 stanowiska na łącznej powierzchni ponad 140 hektarów. Nigdy przedtem na obszarze południowo-wschodniej Polski (województwa podkarpackiego) tak dużych prac archeologicznych nie prowadzono. Wymagały one zaangażowania ogromnego wysiłku archeologów, którzy przywrócili nauce tysiące obiektów i zabytków ruchomych.

 

Wiele odkryć okazało się na tyle ważnych i spektakularnych, że postanowiono je jak najszybciej (badania na niektórych stanowiskach zakończono w ciągu ostatnich miesięcy) udostępnić szerokiej publiczności w formie wystawy. Po raz pierwszy prezentuje ona wybór najciekawszych zabytków od starszej epoki kamienia (paleolit) aż do czasów nowożytnych. Jednocześnie, zwraca uwagę na wiele zagadnień i problemów, których wcześniej nie znano. Znajdziemy tutaj np. zabytki z grobów z końca neolitu i wczesnej epoki brązu, ze słynnym już grobem „księcia” ze Szczytnej, czy też prezentację jedynej w tej części Polski, neolitycznej, grobowej konstrukcji megalitycznej ze Skołoszowa. Uwagę zwracają też bogato wyposażone groby z innych okresów – wczesnej epoki żelaza (Dobkowice), okresu rzymskiego (Zamiechów), czy wczesnego średniowiecza (Boratyn). Inną grupą zabytków są znaleziska osadowe, które istotnie wzbogacają nasza wiedzę w zakresie zagospodarowania przestrzeni zamieszkiwanej przez człowieka w odległej przeszłości (np. wczesnośredniowieczna wieś z Żyrakowa). W tej grupie z pewnością należy również wymienić prezentowane na wystawie studnie drewniane, w tym jedną z najstarszych z Terliczki, a także ceramikę i liczne przedmioty codziennego użytku.

   

   

fot. Elżbieta Wójcikiewicz