Znajdują się Państwo na stronie GDDKiA.gov.pl. Poniżej prezentujemy instrukcję instalacji darmowego czytnika ekranu wykorzystującego syntezator oparty na głosie aktora. Dotyczy to systemów operacyjnych rodziny Windows, ponieważ systemy operacyjne firmy Apple posiadają już wbudowane rozwiązanie o nazwie Voice Over.
Instalacja darmowego czytnika ekranu:
Oddział w Bydgoszczy
ul. Fordońska 6
85-085 Bydgoszcz
tel. centr. 52 323 45 00
fax 52 323 45 04
NIP 554-22-52-485
e-mail: sekretariat_byd@gddkia.gov.pl
Oddział w Gdańsku
ul. Subisława 5
80-354 Gdańsk
tel. centr. 58 511 24 00
fax 58 511 24 05
NIP 584-24-56-536
e-mail: sekretariat_gdansk@gddkia.gov.pl
Oddział w Białystoku
ul. Zwycięstwa 2
15-703 Białystok
tel. centr. 85 664 58 00
fax 85 651 37 83
NIP 542-27-52-914
Oddział w Katowicach
ul. Myśliwska 5
40-017 Katowice
tel. centr. 32 258 62 81
fax 32 259 87 10
NIP 954-24-02-923
e-mail: kat_sekretariat@gddkia.gov.pl
Oddział w Kielcach
ul. Paderewskiego 43/45
25-950 Kielce
tel. 41 34 03 900, 41 345 74 31
fax 41 366 48 04
NIP 657-03-86-703
e-mail: sekretariat_kielce@gddkia.gov.pl
Oddział w Krakowie
ul. Mogilska 25
31-542 Kraków
tel. centr. 12 417 25 00
fax 12 411 01 18
NIP 675-12-72-475
e-mail: sekretariat_krakow@gddkia.gov.pl
Oddział w Lublinie
ul. Ogrodowa 21
20-075 Lublin
tel. 81 532 70 61
fax 81 743 71 68
NIP 712-24-27-134
e-mail: sekretariat_lublin@gddkia.gov.pl
Oddział w Łodzi
ul. Irysowa 2
91-857 Łódź
tel. centr. 42 233 96 00
fax 42 233 96 08
NIP 725-17-13-273
e-mail: sekretariat_lodz@gddkia.gov.pl
Oddział w Olsztynie
ul. Warszawska 89
10-083 Olsztyn
tel. centr. 89 521 28 00
fax 89 527 23 07
NIP 739-32-79-711
Oddział w Opolu
ul. Niedziałkowskiego 6
45-085 Opole
tel. centr. 77 401 63 00
fax 77 454 44 68
NIP 754-00-03-773
e-mail: sekretariat_opole@gddkia.gov.pl
Oddział w Poznaniu
ul. Siemiradzkiego 5a
60-763 Poznań
tel. centr. 61 866 88 21
fax 61 864 63 69
NIP 779-21-73-262
e-mail: sekretariat_poznan@gddkia.gov.pl
Oddział w Rzeszowie
ul. Legionów 20
35-959 Rzeszów
tel. centr. 17 853 40 71 do 74
fax 17 853 64 84
NIP 813-11-06-223
Oddział w Szczecinie
Al. Bohaterów Warszawy 33
70-340 Szczecin
tel. centr. 91 432 53 00
fax 91 484 39 97
NIP 852-23-53-687
Oddział w Warszawie
ul. Mińska 25
03-808 Warszawa
tel. centr. 22 209 25 00
fax 22 698 60 45
NIP 113-20-97-244
Oddział w Wrocławiu
ul. Powstańców Śląskich 186
53-139 Wrocław
tel. centr. 71 334 73 00
fax 71 367 17 69
NIP 899-24-41-331
Oddział w Zielonej Górze
ul. Boh. Westerplatte 31
65-950 Zielona Góra
tel. centr. 68 327 10 68
fax 68 325 34 68
NIP 929-01-16-588
e-mail: sekretariat_zga@gddkia.gov.pl
Nowe drogi skracają czas podróży między miastami, poprawiają komfort i bezpieczeństwo jazdy. Zdarza się jednak, że przecinają szlaki migracji dzikich zwierząt I ze względów bezpieczeństwa, ludzi oraz zwierząt, autostrady i drogi ekspresowe są odpowiednio wygrodzone. W celu umożliwienia zwierzętom swobodnego przemieszczania się, budowane są dla nich specjalne przejścia. Choć zwierzęta potrzebują niekiedy czasu na przyzwyczajenie się do tych nowych elementów, to dane z naszych monitoringów pokazują, że im dalej od daty oddania danej trasy, tym chętniej przejścia są wykorzystywane.
Droga ekspresowa S6 Szczecin - Koszalin: 31 przejść i 112 przepustów dla zwierząt
Droga ekspresowa S6 Szczecin - Koszalin została oddana do ruchu pod koniec 2019 roku. Zwierzęta w znacznej mierze zaadaptowały się do nowej sytuacji, o czym świadczy obserwowane wykorzystywanie przejść dla zwierząt. Na tej trasie powstały 22 przejścia dla dużych zwierząt, 9 przejść dla średnich zwierząt i 112 przepustów dla małych zwierząt i płazów. Na trasie między Goleniowem a Nowogardem, gdzie występują zwarte kompleksy leśne, powstało górne przejście dla zwierząt o szerokości 60 metrów i dwa przejścia dolne przy rzekach, o szerokości 100 metrów i wysokości 5 metrów. Na dalszych fragmentach zlokalizowane są kolejne obiekty, w tym specjalnie poszerzony most nad Regą, gdzie przejście dla zwierząt ma długość 300 i wysokość 5 metrów. Wymiary przejść dolnych są zróżnicowane. Wszystkie spełniają jednak określone w poradnikach organizacji ekologicznych parametry przejść dolnych dla dużych zwierząt, czyli min. 15x3,5 m.
Łosie przy drodze S6
Opisane powyżej rozwiązania zastosowane na drodze S6 w pełni realizują funkcję zachowania możliwości migracyjnych zwierząt. W ostatni piątek na tej trasie, w rejonie miejscowości Płoty, zaobserwowano dwa łosie przy ogrodzeniu drogi ekspresowej. Zwierzęta zachowywały się tak, jakby zamierzały przejść na drugą stronę drogi. Żeby zapobiec przeskoczeniu przez ogrodzenie i wtargnięciu na jezdnię drogi ekspresowej, zwierzęta te zostały uśpione i przeniesione na drugą stronę drogi. Zwierzęta nie znajdowały się bezpośrednio przy przejściu dla zwierząt, a w odległości około 300 metrów od niego. Było to dolne przejście dla dużych zwierząt, o wysokości 3,7 metra i szerokości 15 metrów, czyli spełniające wszelkie normy w tym zakresie. Monitoringi potwierdzają, że pokonywanie przejść o takich parametrach zazwyczaj nie stanowi dla łosi problemu. W opisywanym przypadku były to młode osobniki, co mogło mieć wpływ na ich zachowanie. Możliwe jest też, że był to pierwszy kontakt zwierząt z tym przejściem i że przeszłyby na drugą stronę drogi, gdyby tylko do niego dotarły. Kierowcy również muszą często przyzwyczaić się do jazdy nową drogą, której wcześniej nie było. Tak samo zwierzęta muszą przywyknąć do nowej infrastruktury.
Jakie przejście i gdzie
Zgodnie z obowiązującym prawem podstawą budowy przejść dla zwierząt są zapisy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Przed złożeniem wniosku o wydanie takiej decyzji opracowany jest raport o oddziaływaniu inwestycji na środowisko, w którym wskazane są miejsca lokalizacji przejść dla zwierząt. Warto podkreślić, że podstawą do ich wyznaczania jest przeprowadzenie całorocznych obserwacji aktywności oraz szlaków migracji zwierząt określanych jako inwentaryzacja przyrodnicza.
W celu uzupełnienia zebranych danych, dodatkowo pozyskiwane są informacje od Lasów Państwowych, kół łowieckich oraz regionalnych dyrekcji ochrony środowiska. Na ich podstawie specjaliści z zakresu przyrody wskazują miejsca, w których planowana droga przecina szlaki migracji zwierząt. Właśnie w takich miejscach konieczna jest budowa przejść dla zwierząt. Na etapie wydawania decyzji środowiskowej przeprowadzane są konsultacje społeczne, w których mogą również brać udział organizacje przyrodnicze i ekologiczne.
Kwestie związane z ukształtowaniem terenu i przebiegiem drogi mają duży wpływ na wybór przejścia dolnego (pod drogą) lub górnego (nad drogą). Natomiast zaobserwowane w danym miejscu gatunki zwierząt oraz przebieg szlaków migracyjnych wskazują na to, jakim zwierzętom ma ono służyć (dużym, średnim czy małym). Zwierzęta często migrują wzdłuż rzek, dlatego mosty nad rzekami są celowo wydłużane, aby umożliwić migrację zwierząt wzdłuż cieków wodnych.
Monitoring skuteczności
Zastosowane rozwiązania służące środowisku podlegają monitoringowi. Sprawdzane jest to, jakie zwierzęta i w jakiej liczbie korzystają z danego przejścia. Stosowane są tu najczęściej fotopułapki oraz sprawdzanie tropów. Dane te mogą posłużyć do wykonania dodatkowych działań, na przykład w zakresie zagospodarowania przejścia. Pozwalają też oceniać skuteczność poszczególnych rozwiązań na przyszłość. Dane z monitoringów wskazują, że wiele przejść (zarówno górnych jak i dolnych) jest obecnie intensywnie wykorzystywanych.
Bądź na bieżąco z komunikatami GDDKiA. Obserwuj nas w mediach społecznościowych Facebook, Twitter i Instagram.